Zijgangen

Je paard heeft geen idee! Grondwerk helpt!

Hoe meer je je paard leert in grondwerk, hoe makkelijker het rijden!

Licht aan de hulpen en fluitend zijgangen rijden? Het begint in grondwerk!

Gedrags issues met je paard? Grondwerk is de beste manier om je achterstand in horsemanship in te halen

Ik wist niet wat ik nog niet wist, maar nu weet ik dat grondwerk alles met je paard makkelijker kan maken.

 

Je paard heeft GEEN IDEE!

Onze paarden hebben geen keus over de situatie waarin ze leven. Het zijn kudde-, prooi- en vluchtdieren. Naast de primaire levensbehoefte van fysieke gezondheid zijn sociale relaties en een gevoel van veiligheid en zelfvertrouwen hun allergrootste behoefte. 

Zodra wij mensen in de buurt komen maken wij deel uit van de sociale omgeving van het paard, maar paarden hebben GEEN IDEE waarom wij ze vragen bepaalde dingen te doen! Ze hebben GEEN IDEE van onze drijfveren, verwachtingen en ambities, zelfs al zouden deze geheel in het belang van het paard zijn. Ze zijn ons niets verschuldigd en als wij mensen op dat paard willen rijden - en ik ben zo’n mens - zijn wij het aan hen verschuldigd om het ze zo makkelijk mogelijk te maken.

 

Naar een "nieuw normaal" voor paarden en ruiters

Toen ik nog in de – laten we zeggen – traditionele paardenwereld actief was, wedstrijden reed, de instructeurs opleiding van de KNHS deed en zelfs jarenlang als ZZ-licht dressuurjury optrad, drong het meer en meer tot me door dat er iets cruciaals ontbrak.

Ik vond het eigenlijk helemaal niet normaal dat zoveel ruiters gefrustreerd raken door gebrek aan dagelijks plezier, vooruitgang of herhaald lage scores. Of dat er zo vaak angst is bij paard of ruiter. Of dat er gevechten plaatsvinden tussen ruiter en paard en paarden op hun kop krijgen omdat ze “het” niet doen of “stout” zijn. 

Het meest verdrietig is dat zoveel ruiters uiteindelijk hun droom met hun paard zien vervliegen en hem verkopen naar een onzekere toekomst … om soms vervolgens weer in dezelfde valkuil te lopen met het volgende paard. Dat is niet alleen jammer voor het paard overigens. Het is ook jammer voor de ruiter … en vaak niet nodig.

 

Paarden met mensenproblemen

Ik krijg dagelijks te maken met paarden die in de problemen zijn gekomen doordat ze zich bang, onzeker en onbegrepen voelen. Doordat ze hun eigenaar of trainer niet begrijpen en door fysieke problemen veroorzaakt door de manier van trainen. 

Het zijn vaak juist de paarden met de meeste potentie en paarden die sensibel zijn en het heel graag goed willen doen, die emotioneel, mentaal en/of fysiek het allemaal niet bij kunnen houden. 

Ik ontmoet paarden die in hun hoofd, hart en/of lichaam overnomen zijn, hun zelfvertrouwen hebben verloren of “ongewenst” gedrag (ook ongewenst door het paard meestal!) zijn gaan vertonen. 

En dat is helemaal niet altijd omdat mensen kwaad willen! Het is doorgaans een kwestie van geen andere wegen kennen. In de reguliere paardensport leren ruiters over het algemeen zeer weinig over de natuur en het gedrag van paarden, laat staan hoe ze daar op een positieve manier gebruik van kunnen maken. 

Ik ben daar ook geweest en ben flinke uitdagingen tegen gekomen. “Been there, done that!” Maar ik was ook nieuwsgierig naar hoe het anders kon en ben sindsdien niet meer gestopt met verder leren. 

 

Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg 

Als je als ruiter opmerkt dat je paard iets niet kan, niet wil, niet durft of niet naar wens doet, of je verliest het plezier, dan sta je op een belangrijk keuzemoment: 

Blijf je hetzelfde doen met hetzelfde resultaat of ga je onderzoeken hoe je je paard kan helpen?

 

"Paard, hoe kan ik je helpen"

Omdat onze paarden geen vrije keuze hebben en geen idee hebben van onze wensen, is het onze verantwoordelijkheid om ze te helpen zodat ze blij en succesvol kunnen zijn als rijpaard. En dat niet alleen: je houd je paard, toch? Dan wil je hem toch ook graag helpen om de beste versie van zichzelf te worden zodat je samen geweldige dingen kan doen?

Als je vanuit die positieve mindset samenwerkt, opleidt en traint, dan heb je alle dagen plezier met je paard. Ook als het eens anders gaat dat je van te voren hebt bedacht. En dat is niet alleen voor recreatieruiters belangrijk maar het is zeker zo belangrijk als het je dagelijkse werk is! En helemaal als je prestaties van je paard gaat vragen, want als je paard zich top voelt presteert beter!

 

Met een voorbereiding vanaf de grond is alles met rijden makkelijker

Bij het opleiden van je rijpaard is een goede voorbereiding het halve werk! 

Om samen een succesvolle combinatie te worden en om dagelijks samen plezier te beleven is het nodig om in de samenwerking, communicatie en coördinatie te investeren. Grondwerk geeft enorm veel mogelijkheden om dat leerproces te versnellen. Zoals in het KNHS magazine Paard & Sport werd gezegd: “Grondwerk is de beste manier om je achterstand in horsemanship in te halen”. 

Je kan grondwerk toepassen bij het starten van een paard maar net zo goed als je al op hoog niveau rijdt en je wil je paard iets nieuws leren of een “gat in zijn opleiding” vullen.

 

Wat kan je allemaal opbouwen met grondwerk?

  • Harmonie en partnerschap ontwikkelen
    Het opbouwen van een ontspannen relatie zodat je paard je kent, aardig vindt en vertrouwt. En zodat jij hem goed kent en daardoor weet hoe je hem het beste kan helpen om succesvol te zijn.
  • Lichtheid aan de hulpen en nieuwe bewegingen
    Het uitleggen van hulpen aan je paard zodat hij op een lichte hulp direct de juiste respons geeft is super belangrijk voor het rijden. Ook is het fijn als hij als hij handig wordt en weet wat hij moet doen met zijn lichaam en benen. Niet alleen voor “go” en “ho” maar ook achterwaarts, zijwaarts, de voorhand en de achterhand verplaatsen, opletten waar hij zijn voeten neerzet en de positie van hoofd en hals. Lichtheid aan de hulpen en een goede coördinatie geven jou een je paard een enorme voorsprong als je erop zit! En minstens zo belangrijk: als ruiter ontwikkel je met grondwerk de vaardigheid om bewust met minimale maar effectieve hulpen te werken
  • Een gezonde biomechanica ontwikkelen
    Om duurzaam gezond en blessurevrij te blijven als rijpaard is het belangrijk om je paard een gezond bewegingspatroon aan te leren. Een bewegingspatroon met de juiste mix van ontspanning, energie en balans en waarbij hij zijn lichaam optimaal kan gebruiken. Zodanig dat je niet voortdurend die buitenteugel eraan hoeft te houden of voortdurend moet drijven.
  • Smart hacks aanleren voor de dagelijkse omgang
    Behalve doelgerichte grondwerkoefeningen gericht op het rijden, kan je je paard ook een heel aantal dingen leren die de dagelijkse samenwerking makkelijker en leuker maken. Met het gedrag van je paard krijg je immers elke dag te maken! Je kan hem leren kalm stil te staan, aan een los touw naast je te lopen en nog veel meer maar ook fun stuff waar je samen plezier aan beleeft.

Vraag de gratis "Grondwerk film" aan! 

In de film Groundwork Exercises for Riding with Lightness kan je meer dan 20 voorbeelden zien van grondwerkoefeningen over de hierboven genoemde thema’s. Met drie verschillende paarden zie je oefeningen in verschillende stadia van ontwikkeling. Daarbij wordt uitgelegd waarom we die oefeningen doen en op welke punten je moet letten. VRAAG DE FILM NU AAN EN GA ZELF AAN DE SLAG!

 

STUDIETIP: In de Workshopserie Blokkadevrij Trainen leer je alles wat je moet weten over de psychologie van je paard, over gezonde en ongezonde beweging, over je eigen trainers' mindset  en nog veel meer absoluut onmisbare kennis!

 


Natural Horsemanship voor (wedstrijd)ruiters

Serie van 12 artikelen ­ van leiderschap tot en met verzameling ­ waarin Liesbeth uitlegt wat Natural Horsemanship inhoudt en hoe het de dagelijkse training van je paard makkelijker en leuker kan maken.

Download mijn ebook

Zijgangen rijden om recht te richten - Equiday Magazine 2017

Ze zeggen dat je zijgangen moet rijden om je paard recht te richten. Hmm, hoezo logisch? Heb jij geen idee welk been waarheen moet? Zijn zijgangen ingewikkeld voor jou en je paard? Dan is dit artikel voor jou!

 

Download dit artikel


5 Bewezen succesvolle stappen om je paard te helpen met zijn balans 1

5 Bewezen succesvolle stappen om je paard te helpen met zijn balans

5 Bewezen succesvolle stappen om je paard te helpen met zijn balans 1

Balans voelt goed! Dat is een onweerlegbaar feit. Wel eens gedanst met een echt goede danspartner? Zo één die duidelijk leidt maar je toch op eigen benen laat dansen? Vrij maar met verbinding. Met gevoel over en weer, energiek, losjes, lichtvoetig? Je durft en kan steeds meer: het laat je stralen!

“Balans is ergens in het midden tussen scheef naar de ene of naar de andere kant, ergens tussen natuurlijk evenwicht en verzameling.”

Een onbereden paard is prima in balans … tot wij er ons mee gaan bemoeien … en er een ruiter op zijn rug gaat zitten. Het paard zal zijn natuurlijke balans moeten hervinden met die ruiter op zijn rug. Als dat lukt groeit zijn bewegingsvrijheid en zelfvertrouwen en zal hij met plezier zijn ruiter dragen. De meeste paarden lopen echter niet vanzelfsprekend in balans met een ruiter op hun rug. Ze spannen spieren aan die ze beter los kunnen laten, lopen op de voorhand en scheef. Dat kan komen door én leiden tot pijn, emoties en onbegrip. En dát leidt op zijn beurt tot steeds meer scheefheid bij ruiter en paard, verminderde kracht en coördinatie of zelfs blokkades en blessures. Reden genoeg om te zorgen dat je je paard helpt om zijn eigen balans terug te vinden en waar nodig te verbeteren!

“Balans is dynamiek, altijd in beweging. Hoe meer je bang bent om de balans kwijt te raken hoe minder je het vindt. Hoe beter je met je paard kunt communiceren, hoe minder erg het is als hij de balans even kwijt is … want je kan hem altijd helpen om het terug te vinden!”

5 Stappen om je paard te helpen aan balans

Er bestaat geen standaardrecept voor balans want alle paarden en ruiters zijn verschillend. Om balans te vinden moet je op zoek, maar het helpt om dat met een logische opbouw te doen.

1. STABILITEIT IN RITME, RICHTING EN SYMMETRIE (SRRS) 

Begin met met je paard in een constant tempo te laten lopen waarbij je eenvoudige lijnen precies rijdt (hoefslag volgen, binnenhoefslag, diagonalen, grote volte). Als ruiter ben je zo symmetrisch mogelijk en midden boven je paard: gelijke druk op beide beugels, zitbeenknobbels en teugels. Het paard mag hier in een natuurlijke eigen houding lopen.
Als je dit aan de longe doet: loop niet mee, draai hooguit mee op een vaste plaats. Uiteraard zonder je te bemoeien met zijn houding, dus ook zonder hulpteugels.
Consequente hulpen geven én echt geheel stoppen met je hulp als het tempo en de lijn goed zijn, is de sleutel.

2. COMMUNICATIE EN COÖRDINATIE OPBOUWEN VANAF DE GROND EN IN HET ZADEL

Leer je paard om op een lichte vraag zijdelings te buigen, afzonderlijk zijn voor- of achterhand naar links of rechts te verplaatsen, zijwaarts of achterwaarts te bewegen. Ja … dat was maar één zin maar het zijn al een heleboel stukjes afzonderlijke communicatie om aan je paard te leren.
De meeste ruiters geven gewoon hulpen "uit het boekje" en verwachten dat hun paard dan doet wat wordt bedoeld. Dat is natuurlijk vaak helemaal niet het geval als ze niet eerst (a) de hulpen aan het paard hebben uitgelegd en (b) het paard heeft geleerd wat hij met zijn lichaam en benen moet doen. We zien dus veel gewring, geduw, geworstel en getrek, vooral bij pogingen om zijgangen te rijden.

De tijd die je besteedt aan het opbouwen van communicatie en coördinatie verdien je later in 1000voud terug in de vorm van lichtheid en gemak!

3. RIJDEN MET EEN STILLE NEUTRALE VERBINDING IN ZIT EN TEUGEL

5 Bewezen succesvolle stappen om je paard te helpen met zijn balans 2
Foto 1: Cocoa in een natuurlijke eigen balans. Ik focus alleen op een constant ritme en vloeiende lijnen en stel verder geen eisen. Mijn taak: een zo comfortabel mogelijke passagier zijn die haar eigen balans houdt zonder zijn balans te verstoren.

Een stil contact voor je paard betekent dat je volledig met hem meebeweegt, dus niet dat je hand op één plek vaststaat. Een neutrale hand is een hand die voelt naar het paard, die niets eist of vraagt. Een hand die ontvangt en niet zendt. Dit vraagt beheersing van je natuurlijk grijp-, knijp- en trekreflexen! Kies eerst eenvoudige lijnen: hoefslag volgen, grote voltes … nothing fancy! Blijf dit doen totdat hij zelf zijn natuurlijke balans heeft hervonden en vertrouwd is geraakt met het ruitergewicht. En, zeker zo belangrijk: wij moeten zelf een goede passagier zijn en onze eigen balans aanpassen aan zijn manier van bewegen.

4. SPELENDERWIJS BALANS ZOEKEN DOOR VERANDERING IN JE EIGEN HOUDING EN BALANS

Het is onze bedoeling het paard zoveel mogelijk zelf te laten ontdekken wat goed voelt. Zodat hij die balans steeds meer zelf opzoekt en niet voortdurend “micromanagement” nodig is. Om samen die balans te vinden moet je een heel creatief en nieuwsgierig zijn. Het is zoeken naar een beweging die goed voelt, ook voor je paard. Begin altijd bij jezelf! Als je erop zit kun je variaties in je eigen balans testen: wat gebeurt er als ik iets meer gewicht op de linker of rechter beugel breng, iets meer naar voor of achter zit, mijn linker- of rechterschouder naar voor draai, etc. Iedereen die wel eens op de flexchair heeft geoefend weet dat kleine houdingsveranderingen grote impact hebben!

5. SPELENDERWIJS EXPERIMENTEREN MET DE LICHAAMSPOSITIE VAN JE PAARD

Als je de communicatie over zijdelings buigen, voorhand verplaatsen en achterhand verplaatsen ook vanuit het zadel goed hebt opgebouwd kun je spelen met de lichaamspositie van je paard. We vragen bijvoorbeeld om het gewicht van de voorhand meer naar het buitenvoorbeen te verplaatsen en voelen wat er verandert.

Stel je het voor als een gesprek: “Kun je je gewicht meer naar de buitenschouder verplaatsen? Dankjewel. Hoe voelt dat?” Het moment dat goed voelt is misschien niet het moment van die positie zelf maar een momentje als je paard weer terug “veert” en door het midden komt. Als je dat moment vindt kun je een volgende vraag stellen: “Zou je deze positie een paar passen kunnen volhouden?” Eerst zal hij vaak naar zijn oude voorkeurspositie terugveren (zou je zelf ook doen!!). Je kunt hem dan even snel herinneren: “Die schouder, weet je nog?” Die herinneringen worden steeds kleiner en minder vaak. Hij gaat het langer zelf volhouden. Durf ook eens met opzet “lekker fout” je paard de achterhand uit te laten zwaaien of juist over de binnen- of buitenschouder te “laten vallen”. Niet wild, maar voelend naar wat er precies gebeurt en op welk moment je paard kan ontspannen of juist in zijn kracht komt.

Balans voelt goed en maakt alles makkelijker

Vertrouw op je gevoel en op de feedback van je paard! Je paard zal zich ook fijn voelen als hij balans gevonden heeft: hij wil dan doorgaans graag zijn bovenlijn strekken en geeft vanzelf na. Sommigen ontspannen dan zo dat je ze even moet herinneren aan energie. Sommigen komen ineens echt in hun kracht! Natuurlijk geef je je paard de gelegenheid om van zijn nieuw gevonden balansmomenten te genieten en wordt zijn succes nadrukkelijk beloond. Met de deze nieuwe eigen balans als “thuisbasis” wordt alles wat erna komt veel makkelijker! En dat niet alleen: als je paard goed in balans loopt en je niet voortdurend hoeft te begrenzen of ondersteunen loopt hij ook minder risico op chronische blessures!

5 Bewezen succesvolle stappen om je paard te helpen met zijn balans 3
Foto 2: Cocoa negen weken later. Langzamerhand is de balans verschoven. Door gerichte oefening is hij sterker geworden en beter in balans. Hij is rechter, ritmischer en lichtvoetiger geworden. Nog net zo relaxed als in het begin maar met veel meer zelfvertrouwen, gemak en draagkracht.

Meer informatie of leren hoe je dit in de praktijk brengt?


day intensive

Dressage Naturally: Finding the Sweet Spot of Healthy Biomechanics - Presentatie Equiday Advanced 2013

Tijdens de Equiday Advanced in 2013, gaf ik een presentatie over de Sweet Spot of Healthy Biomechanics. Je kunt de hele hier presentatie bekijken en downloaden!

Download dit artikel


A or O ...

There are so many possibilities of what I can ask my body to do! Sometimes I forget some of those for a while and then they pop up all of a sudden. Does that sound familiar?

Today as I was playing with shoulder in with Ivo, my 23 years old black KWPN gelding, some genius in the back of mind remembered me of A's and O's. I guess that does not sound familiar, so here's a little story.

As I was riding I remembered one lesson during the 10 week Intensive at Temenos Fields in 2011. Cocoa and I had been riding in the big front field. We did a lot of circles and lateral work along the fence. Our focus was to do some lateral work while keeping the sweet spot, especially the relaxation, regularity and rhythm. Not an easy thing with a superflexible horse like Cocoa, I can tell you! So he made me search what I could do in my body to help him and we made some really fine progress there! In the end he felt great!

At the end of the session all the riders gathered in the dressage arena. Karen asked us to desribe what we had learned that day in max. 5 words. Now usually what happens with such a question is that you start talking ...  5 words become 5 sentences ... 5 sentences become 5 minutes ... and you end up dreaming about it at night! That sounds familiar too???

But this time I did not have to think twice, it came to me in a second: "O in stead of A" was the most valuable lesson that day!

Still wondering what that means huh? It's about the riders legs! I discovered I could change the position of my legs from A to O, releasing muscles in the upper leg while still feeling my horse with my calves and having enough pressure on the stirrups. This way my seat gave more room for Cocoa's back and ribs to move, and I could feel the rhythm and suppleness improve.

... Back to Ivo's shoulder-ins today ... After some not so good tries and searching for changes I could make, I remembered about the A's and O's. I made O legs and all of a sudden he flowed like water through 70 meters of shoulder in, nicely breathing, balanced and even without loosing impulsion (which is really REALLY good for my extreme LBI :o)

So ... try "O in stead of A" sometimes. Being bowlegged can bring you harmony!

A or O Sport Horsemanship United
Disclaimer: don't blame me or Karen if you end up looking like this!

Online Finesse: de 5e savvy

"Ooo, doe je dat ook!"

Dat was de opmerking van een bezoeker die mij thuis travers aan de hand zag doen met Skoki. Zijgangen aan de hand worden al gauw in het hokje geplaatst van "rechtrichten" of academische rijkunst, maar maken eigenlijk gewoon deel uit van het grote geheel.

Er zijn veel verschillende "scholen", zowel van natural horsemanship als dressuur, en het is fijn om je daarin te verdiepen zonder je tot één daarvan te beperken. Geen dogma's, maar dát doen waar je je paard en jezelf het beste mee kunt helpen. Rechtrichtend werk aan de hand is voor mij dus "part of the puzzle" en goed om je paard sterk, los, gecoördineerd en gebalanceerd te maken. Omdat je ernaast staat kun je ook goed zien hoe je paard precies beweegt en hoe hij zich daarbij voelt.

Het liefst doe ik werk aan de hand zoveel mogelijk met bodylanguage. Moving massage, uit de hoek van Dressage Naturally, en "stick to me", uit de hoek van natural horsemanship, zijn een belangrijk startpunt. Die zorgen voor de ontspanning en een gevoel van contact en "samen". Van daaruit kan ik met lichaamstaal en lichte hulpen vragen om zijn lichaamspositie te veranderen, om lengtebuiging, stretch en ondertreden van de achterbenen te bereiken. Heel precies dus: online finesse, de 5e savvy!


Combinatie van verschillende ‘scholen’

"Ooo, doe je dat ook!"

Dat was de opmerking van een bezoeker die mij thuis travers aan de hand zag doen met Skoki. Zijgangen aan de hand worden al gauw in het hokje geplaatst van "rechtrichten" of academische rijkunst, maar maken eigenlijk gewoon deel uit van het grote geheel.

Er zijn veel verschillende "scholen", zowel van natural horsemanship als dressuur, en het is fijn om je daarin te verdiepen zonder je tot één daarvan te beperken. Geen dogma's, maar dát doen waar je je paard en jezelf het beste mee kunt helpen. Rechtrichtend werk aan de hand is voor mij dus "part of the puzzle" en goed om je paard sterk, los, gecoördineerd en gebalanceerd te maken. Omdat je ernaast staat kun je ook goed zien hoe je paard precies beweegt en hoe hij zich daarbij voelt.

Het liefst doe ik werk aan de hand zoveel mogelijk met bodylanguage. Moving massage, uit de hoek van Dressage Naturally, en "stick to me", uit de hoek van natural horsemanship, zijn een belangrijk startpunt. Die zorgen voor de ontspanning en een gevoel van contact en "samen". Van daaruit kan ik met lichaamstaal en lichte hulpen vragen om zijn lichaamspositie te veranderen, om lengtebuiging, stretch en ondertreden van de achterbenen te bereiken. Heel precies dus: online finesse, de 5e savvy!


Presteren met Plezier - Equiday Magazine 2012

Horsemanship in de wedstrijdsport: presteren met plezier

Download dit artikel