Ademhaling
Ademtaal spreken met je paard: puur natuur!
Ademtaal: de meest subtiele en natuurlijke "hulp" in grondwerk en rijden
Eén van de grootste uitdagingen waar je voor staat als ruiter is het steeds subtieler en onzichtbaarder maken van de hulpen. Niet alleen omdat dat er mooi uitziet maar vooral:
"Hoe subtieler en natuurlijker je hulpen,
hoe minder je je paard stoort
en hoe vrijer hij kan bewegen"
Wijze lessen van Mark Rashid over softness, meebewegen en ademhalen
Het is vele jaren geleden dat ik met Matador inschreef voor een clinic in Hamburg met Mark Rashid.
Op dat moment - kersvers net uit de dressuursport gestapt en op zoek naar hoe het anders kan - was dat op zijn zachtst gezegd een Life Changing experience!
Ik was de enige deelnemer met een "dressuurpaard", de enige die niet in een Western zadel reed, de enige "dressuurmiep" en er zaten meer dan 100 toeschouwers op de tribune. Ik hield mijn adem in want ik had letterlijk geen idee wat me te wachten stond. Zo'n moment waarop alleen pure nieuwsgierigheid je redding is :o)
Hij veranderde dat weekend mijn hele leven maar als ik het even beperk tot het rijden was het allerbelangrijkst wat ik van hem leerde de "softness" in mind&body, de beheersing van mijn ademhaling en de kunst van het meebewegen, zowel rond het paard als op het paard.
Die ademhaling, daarvan weet ik nu uit ervaring - met mezelf en met veel studenten - dat die vaak een prachtige sleutel is in de relatie en communicatie met je paard. Niet alleen op de grond maar ook ter vervanging van grotere hulpen in het zadel. Een prachtige kans dus om je rijden te verfijnen!
Ademtaal is puur natuur
Paarden zijn van nature heel gevoelig voor veranderingen in de ademhaling van hun soortgenoten. Daardoor kan je als ruiter of trainer ook heel goed met je paard communiceren door middel van je ademhaling. Als je controle hebt over je ademhaling kan je ademtaal spreken met je paard!
Die ademtaal kan je gebruiken voor het krijgen van meer harmonie en ritme, voor ontspanning of juist voor aanspanning. Zelfs letterlijk als hulp, soms hoorbaar voor je paard, soms alleen voelbaar.
Hoe adem jij?
Let eerst eens op hoe je gewoonlijk ademhaalt. Hoe oppervlakkig of diep haal je adem? Hoe snel of hoe langzaam? Hoe losjes of hoe strak?
Als je inademt beweegt dan alleen je borst of kan je ook dieper ademen, tot aan je middenrif, tot in je buik of vult je je longen zo diep en ontspannen dat ook je rug en "flanken" zich vullen rondom?
Om goed te kunnen communiceren met je ademhaling is het belangrijk om losjes, diep en ritmisch te leren ademhalen. Dat kan je leren door middel van allerlei oefeningen zoals je wel tegenkomt in bijvoorbeeld yoga, meditatie of martial arts zoals aikido.
Een simpele oefening is ook om je vingers op je borstbeen te leggen, je aandacht naar dat punt te brengen en dan daarnaartoe te ademen. Dan je handen op je middenrif (net onder je ribben), op je onderbuik, je rug of in je zij om te oefenen om daarnaartoe te ademen. Hoe je uitademt is ook belangrijk: adem rustig en diep uit vanaf die plek waar je hand ligt.
Het resultaat van een diepe kalme ademhaling is ontspanning van jezelf en je paard, soepeler meebewegen in je zit, beter voelen wat er in het paard onder je gebeurt, zachtere schouders, armen en handen en dus ook fijner teugelcontact. Je wordt vrijer en meer gebalanceerd in je lichaam en kan je ledematen onafhankelijk van elkaar bewegen.
Leuke tip: Zoek eerst een diepe rustige ritmische ademhaling en glimlach daarbij. Voelt goed he? Vervolgens trek je een ernstig gezicht met een frons op je voorhoofd. Kan je nu nog steeds zo fijn ademhalen? Waarschijnlijk niet! Hoe mooi is het dus om een glimlach op je gezicht te toveren voor jezelf en voor je paard!
Wat kan je allemaal zeggen met je ademhaling?
Ho! De handigste hulp die ik mijn paarden heb geleerd is dat ze afremmen of een overgang naar een lagere gang maken als ik mijn navel intrek en enigszins hoorbaar uitadem: “wwvvvv”. Het voelt alsof je vanuit je buik een ballon leeg laat lopen. Die hulp is niet alleen bij dressuur, maar ook bij grondwerk, springen en buitenrijden super handig en duidelijk voor je paard. Zo heb ik veel minder vaak mijn teugel nodig voor ophoudingen of remmen en het hele rijden voelt dan veel fijner.
In de film "Grondworkexercises for Riding with Lightness" hoor je mij dit ook doen bij het aan de hand lopen en stoppen met Jane.
Go! Voorwaarts, meer energie of meer impuls of een overgang naar een hogere gang. Hoe? Adem in en adem dan uit met duidelijke intentie voorwaarts in de bewegingsrichting. Ik zeg het soms letterlijk, bijvoorbeeld als Jane even twijfelt tijdens een buitenrit: Go!
Relax! Voor het overbrengen van ontspanning terwijl je paard beweegt. Hoe? Door een diepere en langzamer ademhaling. Door vanuit je buik dieper uit te ademen en je spieren te ontspannen en je uitademing iets langer te laten voortduren.
Handige tip: Gaat het vooral erom zelf te ontspannen dan kan je gaan "passen tellen". Tel eens terwijl je rondstapt hoeveel passen jouw uitademing duurt. Is het bijvoorbeeld 3 passen? Probeer daar dan eens 4, 5 of 6 van te maken door rustiger, geleidelijker en dieper uit te ademen. Een vergeet niet: een glimlach op je gezicht of praten tegen je paard helpen ook om beter te ademen.
Game over! Om je paard te vertellen dat de oefening geheel ten einde is adem je hoorbaar diep uit vanuit je buik, rug en flanken. Pfffffffff. Of zucht. Zo weet je paard dat hij niets meer hoeft te doen en klaar is met de oefening. Dat hij mag stoppen en ontspannen.
Ritme en sprong in de galop! Een echte eye opener was voor mij en Matador hoe het aanpassen van je ademhaling aan het ritme van de galop die galop enorm kan verbeteren: meer sprong en meer ontspanning. Nu is het niet voor iedereen te doen om in- en uit te ademen in één galopsprong zoal.s je paard ook doet maar je kan bijvoorbeeld beginnen met twee galopsprongen inademen en twee galopsprongen uitademen. In in - uit uit.
Kortom er is een wereld te winnen in de communicatie met je paard door gebruik van je Ademtaal!
Happy Breathing!
Liesbeth Jorna
P.S.
Als je dit artikel of delen daarvan wil delen is dat goed, mits je dit erbij vermeldt: “Bron: “Ademtaal spreken met je paard: puur natuur!” van Liesbeth Jorna op de website van Sport & Horsemanship United (www.sporthorsemanshipunited.nl)”
TIP: In de Jaaropleiding Blokkadevrij Trainen leer je deze oefeningen ook in de praktijk!
Teugelloos Rijden: voor de kick en voor een boost van je rijvaardigheid
“Ride naturally – heart to heart, mind to mind, body to body”
Durf jij je teugels los te laten in stap, draf en galop? Kan je remmen en sturen zonder teugels of neckrope? Kan je via je intentie, zit en benen zo goed met je paard communiceren dat je met een heel stil en licht teugelcontact kunt rijden?
Hier word je echt een betere ruiter van!
Het rijden zonder teugels heeft voor mij veel meer opgeleverd dan ik ooit voor mogelijk had gehouden! Niet alleen het plezier en de kick maar vooral de veel subtielere communicatie door middel van hulpen die moeder natuur ons gegeven heeft. Daarnaast ook veel meer harmonie, balans en gedragenheid, veel meer ‘schwung’, veel meer tempocontrole en bovendien veel lichter in de hand als je wél met teugels rijdt.
Mijn mooiste galopwissels in pirouettes met Ivo waren zonder hoofdstel! Om maar niet te spreken van de kick die het geeft om zonder hoofdstel te springen :o). Ik vind het teugelloos rijden nu zo belangrijk dat ik het met al mijn paarden doe!
Hoe minder je je handen nodig hebt, hoe beter!
We nemen even een kijkje in het paard. De tong is verbonden aan het tongbeen. Het tongbeen en de kaken van je paard zijn door spierketens verbonden aan schouderblad, bovenarm en borstbeen. Elke belemmering van tong en kaken van je paard heeft via deze spierverbindingen direct invloed op de bewegingsvrijheid van de voorbenen. En daar houdt het niet op omdat via spier- en bindweefselketens de voorhand met de romp en achterhand is verbonden.
Zonder teugels rijden verbetert zo ongeveer alles!
Wij mensen (jaaaaa, ik ook!) hebben nu eenmaal een sterke behoefte aan een gevoel van controle. Zodra we iets in handen hebben – of dat teugels zijn of een neckrope maakt niet uit - gaan onze handen en armen al snel van alles doen: controle uitoefenen en ‘hulpen’ geven. Dit is ook de reden waarom ik bij teugelloos rijden doorgaans ook geen neckrope gebruik.
Op het moment dat we iets in handen hebben vergeten we vaak alle andere manieren waarop we met het paard kunnen communiceren: de mind to mind, heart to heart, body to body connectie. Hoe meer je kan communiceren door middel van lichaamstaal hoe minder je de teugels of neckrope nodig hebt, hoe stiller en intiemer de verbinding en hoe groter de harmonie.
Teugelloos rijden voor de kick, voor vrijheid en verbinding
Toen ik eenmaal het communiceren zonder teugels voor elkaar had gaf dat zo’n gevoel van balans, vrijheid en verbinding, dat ik het niet meer kon laten! Het is zo’n fijn gevoel als je paard je zo goed begrijpt en als je zo samen met je paard kan bewegen! En het is zo leuk om jezelf en je paard dan uit te dagen met allerlei oefeningen, obstakeltraining, sprongetjes en nog veel meer!
Maar hoe communiceer je dan wel?
Om je lichaamstaal zo gericht te kunnen gebruiken is wel wat oefening vereist. Oefeningen waarmee je je lichaamsbewustzijn, coördinatie en precisie ontwikkelt. Teugelloos rijden boost je rijvaardigheid! Daarbij moet je denken aan heel bewust gebruik van …
- Energie
- Focus en intentie
- Ademhaling
- Balans
- Houding en zit
- Benen
- Eventueel twee korte sticks of stijve zweepjes
Als je wil dat je paard er iets van begrijpt is niet alleen het geven van de duidelijke hulpen belangrijk. Ook het stil zijn – “actief neutraal” – is een kunst. Als er teveel “ruis op de lijn” is dat zal je paard namelijk de subtielere hulpen niet meer opmerken. Systematische oefening met je paard zorgt ervoor dat hij leert wat elke afzonderlijke hulp precies betekent.
Eén van de mooiste ervaringen is waneer je opmerkt dat je paard echt 100% op je gaat letten. Ik denk dan wel eens “NOW we’re talking!”.
Een veilige start
De basis voor de communicatie wordt gelegd in grondwerk. Als paard en ruiter namelijk de belangrijkste basisbewegingen al beheersen is het daarna vanuit het zadel veel gemakkelijker.
Natuurlijk is het vervolgens niet slim om je teugels er zomaar ineens af te doen en dan een schietgebedje te doen in de hoop dat alles goed komt. Het beste hang je de teugel bijvoorbeeld in een karabijnhaakje aan je zadel. Dan kan je de teugel echt loslaten en pak je hem alleen op als het echt (écht!) niet anders lukt.
Als je aanvoelt dat het vertrouwen en de communicatie tussen jou en je paard helder genoeg is - door een systematische opbouw van oefeningen - dán is het tijd om de teugels of het hele hoofdstel echt eraf te doen. Je zal merken dat dat toch even gek aanvoelt of een beetje spanning in je teweeg brengt maar als het éénmaal gaat, dan geeft dat zo’n gevoel van vrijheid en samenzijn tegelijk!
Behalve de kick nog veel meer winst. Enkele voorbeelden.
(Ik hanteer een systematische opbouw voor teugelloos rijden zodat we succes op succes kans stapelen. Dit is dus geen ‘handleiding’.)
De handigste hulp die ik mijn paarden heb geleerd is dat ze afremmen of een overgang naar een lagere gang maken als ik mijn navel intrek en enigszins hoorbaar uitadem: “wwvvvv”. Dat is niet alleen bij dressuur, maar ook bij springen en buitenrijden super handig.
Natuurlijk is het ook erg nuttig om te leren sturen zonder gebruik van je teugels zodat je rechte lijnen, hoeken en wendingen kunt rijden op je intentie, zit en beenhulpen.
Wil je je paard goed in balans brengen, zodat hij “rechtgericht” of in “vertikale balans” loopt, dan is een precieze communicatie met je zit en/of benen over de positie van de schouders enorm waardevol.
Meer informatie of leren hoe je dit in de praktijk brengt?
Ook tijdens de 5 Day Intensives of een apart georganiseerde clinic kan je Teugelloos Rijden leren.
Bekijk ook eens de video “Meer met minder, naar spoorloos, bitloos en onbeteugeld’.
Rio, de start van een revalidatietraject. Wat doen we precies en waarom?
Totaal ongepland is een nieuweling aan onze familie toegevoegd: Raskanio, kortweg Rio.
Hij kwam per toeval op ons pad, 12 jaar oud, afkomstig uit Letland/Litouwen, nog maar een jaar geleden geruind en met wedstrijdervaring op Intermediair 1 niveau.
Het eerste dat opviel: zijn ademhaling is niet okee!
Zijn trainer mij zag spelen met Skoki en vroeg of ik hem zou kunnen helpen met het oplossen van schrikachtigheid en een onzuivere stap bij Rio. Long story short … Ik heb een uurtje met hem gespeeld en merkte dat er van alles niet helemaal in orde was maar dat hij heel graag alles goed wil doen en begrijpen. Zijn enorm vriendelijke karakter sprak ons zo aan dat we hem hebben gekocht!
Het eerste wat mij opviel toen ik hem zag was dat hij helemaal strak stond. Zijn spieren voelden aan als steen hij haalde heel oppervlakkig adem. Hij was enorm bang om fouten te maken, had een enorm hoog niveau van “learned helplessness” en een groot gebrek aan zelfvertrouwen. Kijkend naar zijn lichaam droeg hij zijn hals als een tuiger, liep met een holle rug en zijn stap was lateraal. Op foto’s was kissing spines aangeetoond.
In deze toestand werd hij getraind om op internationaal niveau te presteren. Het behoeft denk ik niet veel toelichting om te begrijpen dat hij er echt niet best aan toe was!
Waar de toenmalige eigenaar dacht hem als leermeester voor een ambitieuze jonge ruiter te verkopen zag ik een revalidatieproject! Maar … op het moment dat ik dit verhaal schreef was hij inmiddels een maand bij ons en hij ontwikkelde zich geweldig fijn! Hij begon te begrijpen dat hij zelf zijn hersens mag (en moet …) gebruiken en dat hij nieuwsgierig mag zijn. Baanbrekend! Langzaamaan viel ook het kwartje dat een foutje maken hem geen straf oplevert en kon hij steeds beter nadenken en ontspannen.
Inmiddels zijn we een paar jaar verder en het gaat geweldig goed met hem! Hieronder kan je volgen wat we met hem hebben gedaan en waarom.
Eerst zijn hoofd, dan zijn lichaam
Omdat zijn bewegingen erg strak en stijf waren vroegen veel mensen of ik hem gelijk naar een osteopaat of andere body worker zou brengen. Mijn focus lag echter in de eerste weken vooral op zijn mentale en emotionele ontwikkeling. Als hij beter begrijpt wat er gebeurt en de kans krijgt om na te denken en keuzes te maken, krijgt hij meer zelfvertrouwen, nieuwsgierigheid en zelfstandigheid en raakt hij meer ontspannen. Zolang die geestelijke ontspanning er niet is heeft het weinig zin om van alles te doen aan zijn fysiek want alles wat een behandelaar los maakt zit zomaar weer vast door de stress.
Een greep uit de dingen die we hebben gedaan om hem te helpen met zijn mentale en emotionele toestand:
- stilstaan en wachten … wachten … op tekenen van ontspanning,
- moving massage, zodat hij ook in beweging en bij aanraking durft te ontspannen en zich meer bewust wordt van zijn lichaam
- de “7 games” van Parelli om een fijne basiscommunicatie op te bouwen.
- verplaatsen van voorhand of achterhand als isolaties zowel in stilstand als in stap en draf,
- zonder hulpteugels balans en losgelatenheid vinden aan de longe en daarbij elke poging in de goede richting aanmoedigen.
- leren ontspannen bij aanraking met zwepen, touwen en jassen,
- zelfstandig over plastic lopen, op verhogingen staan (zie foto) en door smalle doorgangen gaan waarbij hij in rust leert om zelfstandig en kalm zijn eigen hersens te gebruiken.
- laten zakken van zijn hoofd en hals,
- inparkeren om op te stijgen aan twee kanten
- zelfstandig de trailer inlopen zonder dat ik meeloop.
- cavalettiwerk aan de longe voor souplesse, buiging van gewrichten en rompstabiliteit (zie foto’s en later ook de video met meer gevorderd cavalettiwerk onder het zadel)
- en gewoon lekker met de andere paarden mee op buitenrit. Feitelijk was dat de eerste keer dat ik erop zat: hup met Jane samen in de trailer, naar het bos, door het water, lekker fris en vrolijk vooruit!
Het is ongelooflijk hoe snel hij veranderde in zijn hoofd en mooi om te zien hoe dat al veel aan zijn lichaam verandert! Dit was een goed begin!
Een beetje meer paard worden
Daarnaast hebben we veel dingen veranderd die voor hem jarenlang “normaal” waren: geen bandages meer maar blote benen, ijzers eraf, stang en trens vervangen door een simpele bustrens, in de groep leven in plaats van isolatie en veel minder staluren. Hij is vrijwel zijn hele leven hengst geweest en moet nu eigenlijk opnieuw leren hoe het kuddeleven werkt. De merries vinden hem wel leuk maar Matador is baas en die vindt niet zomaar alles goed! De kudde – nu 6 paarden bij elkaar – begint hem nu langzaamaan te accepteren en we zien hem steeds vaker in de groep in plaats van op een afstandje. De enige momenten dat hij echt uit de groep moet is als één van de merries hengstig wordt. Hij springt er dan op en dat brengt veel te veel onrust en risico met zich mee.
Uit balans en veel te afhankelijk geworden van de ruiter
Maar dan is er ook het verhaal van zijn bewegingen. Daar moest echt veel aan veranderen. Op de foto bovenaan kan je duidelijk zien hoe arm de bespiering van de rug en achterhand is ontwikkeld en hoe de fascia in de achterhand verstrakt zijn. Hij is jarenlang gereden op een manier die zijn lichaam en geest niet goed heeft gedaan. “Self carriage” is de allerbelangrijkste factor om fysieke problemen bij rijpaarden te voorkomen: een eigen houding en een eigen balans. Van beiden was totaal geen sprake. Hij bleek erg scheef! Als hij even vertikale balans vond (het gewicht goed verdeeld over beide zijden en met ongeveer gelijke diagonalen) en de bovenlijn eindelijk een beetje durfde te ontspannen, dan viel hij zo naar voren dat hij moest versnellen om zijn lichaam overeind te houden. Ik merkte daarbij gelijk ook dat “er geen goede rem” op zat! In galop was het nog erger: hij was duidelijk gewend om door de ruiter “in de benen” gehouden te worden en kon in het geheel niet zijn eigen balans vinden of bewaren met een losse teugel. Hij probeerde zichzelf in balans te houden door hard te gaan en wist zich geen raad met bochten! Best spannend als je erop zat!
Een greep uit de dingen die we met succes hebben gedaan:
- aaien en zwaaien met de zweep, zodat hij er niet meer bang voor is en ik de zweep kan gebruiken om iets uit te leggen zonder stress
- langzaam en in balans stappen zodat hij zijn passen af kan maken. Zijn stap is – zelfs in de wei – kort en telgang-achtig en ik weet inmiddels via vorige eigenaren dat dit echt in zijn genen verankerd zit. Zijn moeder en een volle broer bewegen precies hetzelfde in stap.
- uitleggen van hulpen voor plaatsing van voor- en achterhand (zie foto’s onderaan), “drunken sailor exercise” (gewicht en richting afwisselend van linkerschouder naar rechterschouder en terug) “fishtailen” (achterhand van links naar rechts en terug terwijl de voorhand rechtuit gaat) in stap en draf. Als deze dingen licht en makkelijk gaan is het namelijk veel gemakkelijker om te communiceren bij de …
-
… “basic alignment exercise” voor het vinden van symmetrie en vertikale balans. Ik heb hier heel veel aandacht aan besteed en dat zal ook altijd zo blijven. Zonder die vertikale balans (of rechtrichten) is losgelatenheid en later verzameling zonder spanning totaal onmogelijk. Die symmetrische zweetprint op de foto hiernaast is niet vanzelfsprekend!
- uitleggen van de “ho-hulpen” en achterwaarts op ademtaal en zithulpen (dus met zo min mogelijk teugelgebruik), vooral omdat hij moeite heeft om zichzelf in balans te houden en daardoor steeds harder gaat lopen. Een met behulp daarvan …
- veel overgangen van stap/draf naar halt, waarbij mijn belangrijkste focus is dat hij fijn los en op lengte blijft in rug en hals.
- “corners game” om in balans door hoeken en wendingen te gaan,
- halsstrekken zonder verandering van tempo en balans (al blijft hij hierbij nog wel teveel achter de loodlijn …)
- slangenlijnen met veel buigingswisselingen voor souplesse en losgelatenheid
- galopperen aan een losse teugel, ook in kleinere voltes
Allemaal oefeningen die erop gericht zijn dat hij lichte hulpen goed begrijpt en dat hij ontdekt dat hij zichzelf overeind kan houden. Zodat hij kan en mag ontspannen en zijn bewegingsvrijheid kan hervinden! Natuurlijk doen we niet al deze dingen tegelijk. Per keer kiezen we hier een aantal uit, zodat hij gelegenheid heeft om het ook allemaal te onthouden en verwerken.
De winst en de reis
De grootste winst? Een blij en gezien de historie optimaal gezond en los paard. Dat hij heeft geleerd om rustig na te denken en dat nieuwsgierig zijn gewaardeerd wordt. Dat zijn ademhaling weer normaal is. Dat hij kalm kan halsstrekken in draf zonder naar voren te vallen en daarbij heel ontspannen en tevreden briest! Dat hij lichte hulpen beter begrijpt en daardoor veel beter op eigen benen loopt. Dat hij zijn plezier in springen weer terug gevonden heeft. Dat hij nu ook regelmatig zonder hoofdstel wordt gereden en ook wissels en zijgangen kan lopen zonder teugels!
Een paar punten blijven altijd aandacht vragen. Zjn vertikale balans en losgelatenheid moeten we blijven ontwikkelen. Als je daar een poosje geen aandacht aan besteed wordt hij snel weer schever en stijver. Maar nu is zijn rug veel losser geworden, zijn achterbenen buigzamer, zijn passen langer en zijn stap zuiverder. En vooral: hij heeft er echt weer plezier in! Hij voelt zich zichtbaar en voelbaar beter!
Meer inzicht en kennis zodat je zelf keuzes kan maken in de training?
Leren hoe je dit in de praktijk brengt? Doe dan mee aan de Jaaropleidingen Blokkadevrij Trainen
Meebewegen met je paard: 6 praktische tips
BewegingsVrijheid, oftewel blokkadevrij bewegen, is de belangrijkste factor in het blessurevrij houden van je paard en tegelijk het makkelijkst om - onbedoeld - te verprutsen. Hierbij een paar tips die helpen om de bewegingsVrijheid van je paard onder het zadel te vergroten door aanpassingen in je eigen houding en beweging.
2 Tips voor meebewegen in stap
Stil zitten in stap betekent dat je meer moet bewegen dan je misschien denkt! Zit je te statisch, dan zit al snel in de weg.
Ontspan je bekken en bovenbenen en sluit je onderbenen losjes om de romp van je paard. Voel hoe je linker- en rechterbeen afwisselend naar voor en buiten worden opgetild. Zo liggen je benen stil voor je paard en bewegen je benen en bekken mee zonder spanning.
Ontspan je schoudergewricht, ellebogen en polsen. De hals van je paard schuift bij elke pas in en uit. Laat je paard je armen naar voor bewegen bij elke pas en laat je ellebogen terug naar achter veren als hij de hals inschuift. Juist door je handen - ten opzichte van jezelf - zo te laten bewegen, zijn je handen stil voor je paard en blijft de druk op je teugels constant.
2 Tips voor meebewegen in draf doorzitten
Doorzitten is voor veel ruiters best een opgave. Doorzitten leidt dikwijls tot verstijven, buiten adem raken en uiteindelijk stuiteren. Dat voelt niet fijn en je kan daardoor ook niet meer goed ademhulpen, zit- of beenhulpen gebruiken, om over teugelhulpen nog maar te zwijgen. Als antwoord op je spanning zal je paard ook verstrakken in de rug en zijn hele beweging. Dat kun je voorkomen!
Om te beginnen kun je het beste wachten met doorzitten tot het moment waarop je paard al redelijk in een kalm en constant ritme loopt en liefst al met een losgelaten bovenlijn en rug. Als hij nog niet in balans loopt en zich nog vasthoudt in het lichaam is de kans dat je in de weg zit bij doorzitten te groot.
Doorzitten vraagt ook wat van je eigen fitness. Je hebt rompstabiliteit en coordinatie nodig en die kun je geleidelijk opbouwen. Begin dan met 2 passen, dan weer lichtrijden, dan 3 passen doorzitten en weer lichtrijden, enzovoort, totdat je geen moeite meer hebt met 20 passen doorzitten. Loop je telkens vast na bijv. 8 passen, oefen dan die 8 passen eerst tot het beter voelt. Daarna kun je het verder uitbouwen en zelf “doorzitconditie” ontwikkelen. Tegelijkertijd kun je experimenteren met kleine veranderingen in je houding en zit om je eigen “sweet spot” voor doorzitten te vinden.
2 Tips voor meebewegen in galop
Het belangrijkste in galop is dat je niet de opwaartse beweging van je paard tegenwerkt door in je zadel te drukken of duwen of achterover te hangen. Als je meer “sprong” wil in de galop moet je mee omhoog! Verbeeld je dat je klittenband hebt onder je broek en dat je bij elke sprong je paard meeneemt omhoog en naar voren.
Pas je ademhaling aan aan het ritme van de galop. Begin eens met 2 galopsprongen in, 2 galopsprongen uit. Dat is voor de meeste ruiters goed te doen. Als je kan - dit gaat best snel - kun je eens een stukje meedoen in de exacte ademhaling van je paard: als hij afzet voor het zweefmoment adem in, en als hij neerkomt adem uit. De meeste paarden gaan dan soepeler doorspringen!
Let’s find harmony in motion!
L*
Balance in the saddle
I often have students that have trouble keeping their balance in the saddle. They fall behind or fall forward, which causes them to loose their confidence as a rider. It feels uncomfortable for the horse too and can even lead to injuries due to compensation in their body.
What causes the unbalance?
- your saddle is unbalanced or your stirrupleathers hang to much forward
- the rider's position needs to be improved
- the riders's core stability is well enough developed
- the tempo and rhythm of the horse varies too much
... and there are lots of other reasons.
The saddle and rider's position
Of course the first thing to check is that your saddle not only fits your horse but also helps you find a balanced position. I see many saddles that either tilt the rider's pelvis too much forward or too much backward. Then the rider will have to compensate for the unbalanced saddle in their seat and bodyposition and will not be able to use refined aids. Also the horse will have to compensate in his body to stay balanced so he loses freedom of movement.
Tempo and rhythm of the horse
The more consistent the tempo and rhythm the easier it will be to stay balanced and the easier it will be to do the exercise described below. Later, when you can easily follow the horse's movement in an easy steady rhythm, you can challenge yourself to stay balanced through changes of rhythm and tempo.
A fun exercise to improve your balance and core stability
Start with a well balanced saddle! Then go and build your own balance through these steps:
- Let your horse stand still and stand straight up in your stirrups for a while.
Pay attention to this: keep breathing, rise up high from your core and let your shoulders stay down, heels pointing in the direction of your horse's tail, weight on your stirrups, opening the anlge between your pelvis and thighs.
And when you sit down again, make sure that your lower leg does not change position so you don't fall back into your saddle that last little inch. - Do the same in the walk, keep standing up for a few strides.
Additional points of attention: bring your pelvis forward when you stand up. Also sit back before you fall back so you don't hurt your horse's back. Simply try again while making the adjustments in you body as mentioned under 1 untill you can stay balanced. You should be able to maintain this position with your arm spread out for at least 10 steps. - This is the FUN part! Now you start counting strides: 1 stride up, 1 stride down, 2-2, 3-3 etc. until you can stand up 10 strides ... and then you count back down: 10-10, 9-9, 8-8 etc untill 1 stride up and 1 stride down. Do this exercise untill you are totally in control of your balance.
- When you master the counting strides exercise in the walk you can step up the game. Do exercise 2 and 3 in the trot. Focus, count precisely!
- Are you good at it in the trot? Then do it in the canter. In the end you will be posting in the canter and that gives a great feeling of balance, rhythm and harmony!
This exercise really helps to improve your balance and your connection with your horse. I do this exercise regularly myself!
Balance feels good and a rider that is balanced himself does not block the horse's freedom of movement!
Happy Trails!
L*
P.S.
If you want to use this article or parts of the article please remember to mention the source like this: "source: Liesbeth Jorna - Sport & Horsemanship United (www.sporthorsemanshipunited)
Balans in het zadel
Er komen regelmatig ruiters op mijn pad die moeite hebben om hun balans in het zadel te bewaren. Ze raken soms achter de beweging en/of vallen voorover. Dat brengt een onzeker gevoel met zich mee en is oncomfortabel en mogelijk zelfs ongezond voor zowel ruiter als paard.
Waardoor raak je uit balans?
- doordat je zadel niet in balans ligt of je beugels niet op de juiste plaats hangen
- doordat je positie en houding in het zadel niet optimaal is
- doordat je rompstabiliteit nog niet voldoende is ontwikkeld
- doordat het tempo of ritme van je paard nog niet constant is
... en dat zijn nog maar een paar van de vele mogelijke oorzaken.
Het zadel en jouw positie in het zadel
Natuurlijk is het allereerst van belang dat je zadel goed past op je paard, maar het is ook belangrijk dat het zadel jou in balans laat zitten. Dikwijls kom ik zadels tegen die veroorzaken dat de ruiter teveel voorover - op het schaambeen - zit, óf juist achterover en met de benen teveel naar voren, waardoor je geneigd bent naar achteren te vallen. Hierdoor is het onmogelijk om in je eigen balans te zitten en moet je op allerlei manieren compenseren in je houding en zit. Met als gevolg dat je paard ook moet compenseren voor jouw onbalans en dat het moeilijk is om zuivere hulpen te geven.
Tempo en ritme van je paard
Hoe constanter het tempo en ritme van je paard, hoe gemakkelijker het is om je eigen balans te bewaren. Als je de onderstaande oefening wil gaan doen dan is het fijn als je in elke gang een stabiel basisritme kan vinden. Later, als je in dat basisritme meer stabiliteit hebt gevonden, kun je meer gaan variëren in het ritme en jezelf uitdagen om ook in balans te blijven tijdens tempowisselingen.
Een effectieve oefening om je balans en rompstabiliteit te versterken
Deze week waren Eveline en Sandra hier voor les. Sandra had ook een probleem met het in balans kunnen volgen van de beweging van haar paard.
Om te beginnen hebben we haar in een goed gebalanceerd zadel gezet. Een daarna zijn we deze oefeningen gaan doen:
- Stilstaand helemaal rechtop gaan staan in de beugels en blijven staan.
Aandachtspunten: blijven ademhalen, hoek tussen heup en bovenbeen zover mogelijk open, opstaan vanuit je centrum en daarbij je schouders laag houden, hakken wijzen in de richting van de staart zodat je gewicht op je beugels kan rusten. Maak je groot!
Daarna zachtjes weer gaan zitten zonder het laatste stukje terug te vallen in je zadel en daarbij je onderbenen niet van positie laten veranderen.
Oefen dit net zolang totdat je het kan met je armen wijd zodat je je borst helemaal opent. - Hetzelfde in stap en enkele passen blijven staan.
Extra aandachtspunten: durf je bekken mee naar voren te brengen zodat je echt opgericht bent. Laat je bovenbenen eventueel tegen de wrongen van je zadel leunen.
Ga tijdig weer zitten zodat je niet in de rug van je paard ploft.
In stap oefenen totdat je makkelijk minimaal 10 passen in balans blijft. - Dit is de FUN part! Nu ga je stappen tellen en een "trapje" op en af: 1 pas zitten, 1 pas staan, 2 passen zitten, 2 passen staan ... enz. totdat je 10 passen zit en 10 passen staat ... en dan ga je weer het trapje af 10-10, 9-9, 8-8 enz. tot en met 1-1.
- Lukt dit in stap? Kom je makkelijk omhoog en kan je gaan zitten zonder het laatste stukje in je zadel te vallen? Dan ga je oefening 2 en 3 in draf uitvoeren.
- Ben je er in draf goed in? Dan ga je hetzelfde doen in galop! Uiteindelijk kun je zo lichtrijden in galop en dat geeft een geweldig gevoel van balans, ritme en harmonie!
Het tellen helpt je om telkens de lat een beetje hoger te leggen en ook om goed het ritme van je paard te leren voelen.
Lukt het niet gelijk? Loop dan nog eens de genoemde aandachtspunten na en verander dingen. Sandra zat na deze oefening echt anders op haar paard! Met meer balans, stiller en met meer zelfvertrouwen.
Zelf doe ik deze oefening ook nog regelmatig, want het is een leuke test voor je balans.
Balans voelt goed en een ruiter die in balans zit, zit zijn paard niet in de weg!
Happy Trails,
L*
TIP: In de Workshopserie Blokkadevrij Trainen leer je alles wat je moet weten over biomechanica, trainingsfysiologie en nog veel meer absoluut onmisbare kennis.
P.S.
Als je dit artikel of delen daarvan wil delen is dat goed, mits je dit erbij vermeldt: “Bron: “Een stille hand … is voortdurend in beweging” van Liesbeth Jorna - Sport & Horsemanship United (www.sporthorsemanshipunited.nl)”
Relax your face
Praktische tip:
Relax your face ... to relax your horse
Wil jij dat je paard ontspant? Let eens op je eigen gezicht! Hoe meer we erop concentreren hoe meer we scherp en gefronst naar ons paard kijken ... zonder het in de gaten te hebben! Ik heb al veel studenten grote veranderingen zien ontdekken in hun paard met deze tip: verzacht je blik, ontspan je gezicht, adem rustig diep uit en kijk met liefde naar je paard.
Ontspanning bevelen werkt per definitie niet, ontspanning uitnodigen en voordoen wel. Probeer het! Het werkt echt!
Sport & Horsemanship United, onlosmakelijk verbonden
Introductie
Liesbeth Jorna, eigenaar en instructeur van Sport & Horsemanship United, is Licensed Dressage Naturally Instructor, ORUN instructrice, (voormalig) ZZ-licht jury en heeft zich gespecialiseerd in de integratie van natural horsemanship, positieve bekrachtiging en rijkunst. In haar werkwijze combineert zij het beste van deze werelden en zij doet dat met veel respect en liefde voor zowel het paard als de ruiter. Zij streeft ernaar sportruiters meer gebruik te laten maken van de werkwijzen van natural horsemanship en van recreatie- en horsemanshipruiters de rijvaardigheid te vergroten. Met als doel de paarden gymnastisch optimaal te ontwikkelen terwijl tegelijk de band tussen ruiter en paard groeit. Een interessante uitdaging waarin zij ruiters en paarden uit allerlei disciplines ontmoet die een bron zijn van inspiratie.
Partnerschap, harmonie en bewegingsvrijheid
Sport & Horsemanship United gaat over training van het paard én over ontwikkeling van de ruiter. Fysieke, mentale en emotionele ontwikkeling van ruiter en paard zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Partnerschap en atletische ontwikkeling gaan hand in hand. Hoe beter de relatie tussen ruiter en paard, hoe fijner en succesvoller de training verloopt.
Om je paard als rijpaard fysiek gezond te houden moet hij - net als wij - naar de "sportschool". En iedereen weet wel: op het moment dat je sport valt het niet altijd mee. Het is puffen en zweten of jezelf uitdagen om nieuwe mogelijkheden van je lichaam te ontdekken. Maar achteraf en op de lange termijn voel je je beter en blijf je gezond, sterk en flexibel. Alleen ... dat weet je paard niet als je met hem aan het trainen gaat! Dus moeten we zijn sportschool interessant, begrijpelijk en als het even kan leuk houden. Je paard enkel in een fysiek trainingsprogramma zetten voelt voor hem onnatuurlijk aan en onbegrijpelijk. Zeker bij gebruik van mechanische hulpmiddelen die hem in een bepaalde houding dwingen. Aan de andere kant: vanuit echtheid, aandacht en eerlijkheid communiceren is voor hem heel logisch en natuurlijk. Dan maak je bovendien veel meer gebruik van de intelligentie van je paard. Want hoe meer hij begrijpt en zelf kan en wil doen, hoe fijner de samenwerking. Ofwel: hoe meer communicatie hoe minder manipulatie en dwang.
Denken vanuit de belevingswereld van je paard
Paarden vragen van de ruiter zelfkennis, geduld en een grote beheersing van een oersterke menselijke eigenschap: hebberigheid!
Herken je dit? Er lukt iets ... eindelijk ... voor de eerste keer ... en je wil gelijk meer, mooier, groter, langer?
Kun je je voorstellen dat dat voor je paard voelt als "Ik geef je een vinger, maar je wil gelijk mijn hele hand en arm erbij"? Hij doet zijn best maar er volgt geen beloning. Hij bedenkt zich vervolgens wel twee keer om je die vinger weer te geven.
Leerprincipe nummer één is dat succesvol gedrag wordt herhaald maar voor zijn gevoel was het niet succesvol.
Jijzelf hebt echter inmiddels door dat hij het wél KAN ... maar hij WIL niet meer ... en dat is wanneer de hulpteugels en drillsessies meestal beginnen.
Je loopt dan het risico om verder van je doel verwijderd te raken dan daarvoor. Je paard werkt niet meer graag mee en dingen gaan moeilijker in plaats van makkelijker.
Maar als je even nadenkt ... heeft je paard gelijk: het is niet logisch om hem te vragen iets vol te houden als hij je dat (nog) niet geven wil.
Inlevingsvermogen, partnerschap, harmonie en bewegingsvrijheid zijn het fundament van de opleding van je paard. Zonder fundament is het moeilijk om te bouwen, dan stort je "gebouw" telkens weer in. Je paard loopt vast en jij wordt gefrustreerd.
Paardensport? Naturally!
Gelukkig kan ik met mijn hand op mijn hart zeggen dat de keren dat ik met hulpteugels heb getraind in mijn leven op de vingers van één hand zijn te tellen. En met aangesnoerde neusriemen heb ik al helemaal nooit iets gehad. Het leek me niet juist, niet eerlijk. Dan moest ik zelf maar beter leren rijden. Maar alle opleidingen van de ORUN en lessen van gerenommeerde instructeurs ten spijt, pas toen ik me intensief ging verdiepen in natural horsemanship, positieve bekrachtiging, biomechanica en psychologie van paarden en ruiters vielen veel stukken van de puzzel op hun plaats.
De emotionele en mentale opleiding van jezelf en van je paard is een onmisbaar deel van het geheel. Natuurlijk ben je nooit uitgeleerd en dat moet je ook niet willen, want de paardenwereld is enorm aan het vernieuwen en verbreden, dus het is bijblijven geblazen! Maar mijn grote plaatje van de opleiding van paard en ruiter stáát en daar binnen kan van alles, zolang het eerlijk en logisch is en koerst op harmonie en een gezond bewegend paard.
Plezier en prestatie kunnen prima samengaan! Door mijn intensieve contacten met Karen Rohlf van Dressage Naturally leer ik nog altijd voortdurend bij over hoe je "Fair & Fun" kan trainen mét de ambitie van gezonde biomechanica en wedstrijdniveau in dressuur.
Natural horsemanship is de context geworden waarin ik mijn paarden en leerlingen opleid. Het gevoel, een manier van samen zijn en samen communiceren, een eerlijke en natuurlijke way of life.
Natural horsemanship en management hebben veel overeenkomsten
Als je nu nog denkt dat natural horsemanship zweverig is moet ik je teleurstellen. Ik heb zelden zoveel logische dingen geleerd als van mijn "natural" leermeesters. Jip en Janneke niveau zouden ze hebben gezegd in mijn jarenlange loopbaan bij Rijkswaterstaat. Heel veel management- en communicatiecursussen uit de wereld van overheid en bedrijfsleven geven je soortgelijke inzichten als horsemanship maar niemand kan het zo duidelijk maken als een paard.
Goede keuzes belonen op een manier die jouw paard leuk vindt, slechte keuzes niet belonen of omleiden naar iets beters. Lichaamstaal van je paard leren lezen, er écht naar luisteren, en je paard jouw lichaamstaal leren. Beginnen met aanleren van afzonderlijke hulpen, als de letters van het alfabet. Kleine natuurlijke hulpen, zoals intentie, focus, energie, ademhaling, zit ... zodat teugel- en beenhulpen meer ondersteunend zijn. Vervolgens twee hulpen samenvoegen, als tweeletter woordjes. En zo verder, zodat je paard elke volgende stap kan maken omdat hij de vorige stappen al begrijpt en in balans kan uitvoeren. Zo worden tweeletterwoordjes grote woorden, woorden worden samen een zin en zo kun je verder tot in de Grand Prix.
Tot zover de logica en de taal, maar dan is er ook nog zoiets als vertrouwen en leiderschap. Daar heb je echtheid voor nodig, authenticiteit noemen ze dat in managementtrainingen. En dáár raak je een teer punt van mensen. Want net zo goed als wij van nature hebberig zijn, kunnen we er ook niet zo goed tegen om onze zwakte of juist onze kracht te tonen. In de mensenwereld worden zwaktes zwak gevonden en toon je je kracht (ik bedoel mentale kracht, geen spieren!) dan wordt je verweten een betweter te zijn, op de troepen vooruit te lopen of arrogant te zijn.
Mag je stellen dat wij mensen zo gewend zijn aan poppekast dat we dat van elkaar niet altijd door hebben hoe de ander zich nu echt voelt? Is dit waarom veel instructeurs niet doordringen tot de essentie maar liever mechanisch en proefgericht oefeningen trainen? Eén ding is zeker: paarden kun je niet foppen! Die herkennen je lichaamstaal, kijken van nature in je ziel en houden je gelijk een spiegel voor. Confronterend maar ook bevrijdend als je het idee omarmt. Een paard doet nooit alsof, hij doet zoals hij zich voelt. Nieuwsgierig, relaxed, angstig, speels, etc. Voelt hij spanning bij jou, dan krijg je spanning van hem terug. Daarom zijn martial arts zoals aikido en tai chi zo ongelooflijk waardevol voor paardenmensen.
Ik heb van Mark Rashid, die zowel een geweldige horseman als aikido sensei is, enorm veel geleerd. Baanbrekend misschien zelfs. Het allerbelangrijkst is de "softness", de beheersing van mijn ademhaling en de kunst van het meebewegen, zowel rond het paard als op het paard. Ademhaling gebruiken voor ontspanning en aanspanning. Zelfs letterlijk als hulp, soms hoorbaar voor je paard, soms alleen voelbaar. Het leren beheersen van je mindset (zie ook mijn blogpost over Mizu no Kokoro) en bewust gebruiken van je ademhaling maken een ongelooflijk verschil voor de omgang en het rijden met je paard.
De synergie tussen horsemanship en rijden
Uiteindelijk, als je taal, vertrouwen en leiderschap goed kunt opbouwen - en daar zijn echt heel praktische stappenplannen voor - dan kun je dat ook toepassen in de fysieke training en het rijden. Zodat je paard niet alleen in de hand een fijne partner wordt, maar ook onder het zadel.
Het maakt niet uit wie of wat of hoe hoog geklasseerd je bent. Voor iedereen en voor elk paard geldt dat natural horsemanship veel goeds oplevert, vaak ook juist op punten waar je het niet voor mogelijk had gehouden, waar je vast bent gelopen. De waarheid van Karen Rohlf's quote "Never underestimate the possibility for things to improve in ways you cannot yet imagine." ervaar ik keer op keer opnieuw. Niet voor niets ben ik er trots op dat zij mij heeft gevraagd een Licensed Dressage Naturally Instructor te worden.
En verder ... ik ben gewoon zo blij dat ik Ivo, die ik op 16 jarige leeftijd op ZZ niveau terugtrok uit de sport, daarna als gevolg van mijn reis door "horsemanshipland" totaal opnieuw heb leren kennen ... terwijl ik hem toen al 13 jaar had. Om over de verandering voor mijn andere paarden maar te zwijgen. De als onhandelbaar gekenmerkte Matador werd een indrukwekkende vriend en partner voor het leven. Inmiddels zijn Ivo en Matador opgevolgd door Skoki, Raskanio (Rio), Kubus en Bresila Jane en ook met hen heb ik vele malen meer plezier en mooiere resultaten dan in de tijd dat ik "gewoon" wedstrijden reed, ORUN instructeur werd en jureerde. Ik geloof dus ook niet meer zomaar in "Hij is nu eenmaal zo". Onderschat dus nooit de mogelijkheid van verbetering op een manier die je je nog niet kunt voorstellen! Relax, wordt nieuwsgierig, zoek naar nieuwe inspiratie en vertrouw je gevoel.
Eénmaal geproefd? Geen weg meer terug!
Kortom: de combinatie van horsemanship en sport vind ik mooi en ik geloof dat mijn paarden en studenten het wel met me eens zijn. Ik heb veel mensen ontmoet die over horsemanship sceptisch zijn vanaf de zijlijn. Ze denken dat het zweverig is maar het is juist het tegenovergestelde. Om iets nieuws te onderzoeken en te gaan uitproberen moet je hier en daar wel even over een drempel. Tijd investeren. Dingen loslaten om nieuwe dingen uit te proberen. Dat is spannend en maakt je kwetsbaar. Maar opvallend genoeg: ik heb nog nooit iemand ontmoet die terug wilde of kon toen hij eenmaal goed in de gaten kreeg wat het kan brengen!
Liefs, voor jou en je paard,
Liesbeth Jorna
PS
Op de website van Sport & Horsemanship United vindt je veel inspiratie!
Vraag bijvoorbeeld het gratis e-boek Dressuur Meets Welzijn aan, de gratis film Groundwork exercises for Riding with Lightness, de gratis Jump & Play Challenge, de videotraining Riding Balanced Corners of de Webinarserie Fair & Fun Trainen.
De kracht van Softness
"The mind is like water.
When it is turbulent what you see on the surfacedoes not reflect reality.
When it is calm everything becomes clear"
Lichtheid zit aan de buitenkant: antwoord op hulpen
Iedereen wil wel dat zijn paard respons geeft op zeer lichte hulpen. Het aanleren van hulpen door consequent gebruik te maken van hulpen in oplopende fasen van duidelijkheid maakt dat je paard met je gaat meedenken en meewerken omdat hij je begrijpt. Hoe sensibeler je paard hoe belangrijker het is om altijd met heel lichte hulpen te beginnen. Een fase 1 hulp hoeft dan soms niet meer te zijn dan een blik, de aanraking met je vingertoppen, een ademhaling. "Reward the slightest try" is daarbij een bekend mantra. Oftewel: stop je hulp zodra je paard het goede antwoord gaat geven! Door een goede timing van het stoppen van de hulp leert hij op de lichtste hulpen te reageren.
Softness zit van binnen: in je hoofd en in je hart
Met lichtheid alleen ben je er niet. Ook een zeer gespannen paard kan heel licht op hulpen reageren, misschien zelfs wel lichter dan je lief is! Wat je wil is dat de lichtheid ook van binnenuit komt. Mark Rashid gebruikt daar de term “softness” voor. Softness betekent vertrouwen en ontspanning én dat je paard echt open staat voor de signalen van de trainer en natuurlijk ook andersom. Softness uit zich in een rustige en ontspannen ademhaling en niet meer gedachten of spieren gebruiken dan nodig. Hierdoor richt de aandacht zich volledig op wat moet gebeuren en kun je in harmonie bewegen met je paard. Je kunt bewust weerstand en spanning laten smelten bij jezelf en bij je paard.
Hoe doe je dat nou, soft zijn? Het is namelijk helemaal niet de bedoeling dat je gelijk een “watje” wordt. Of in fasen gedacht, dat je nooit doorzet tot je een 100% respons van je paard krijgt. Immers, als jíj niet duidelijk bent over wat de bedoeling is, dan verzint je paard dat zelf wel. Je kunt soft zijn en heel duidelijk tegelijk.
Ademhaling en mee-zijn: kenmerken van softness
In de ademhaling van je paard kun je signalen herkennen die, als je aandachtig genoeg bent op ze op te merken, aangeven of je verder kunt gaan of juist een stap terug moet doen (KISSS…). Goede ademhaling is soepel, gelijkmatig en diep. Is er pijn of onzekerheid dan is het snel, gespannen en oppervlakkig.
Paarden zijn ook enorm gevoelig voor onze ademhaling. Je kunt leren je ademhaling bewust te gebruiken als hulp. Een diepe zucht als je paard erg zijn best heeft moeten doen helpt om hem sneller te onspannen. Om stevig te staan als een paard trekt of duwt: adem goed uit terwijl je je voeten stevig neerzet. Zo kun je sterk zijn zonder heel veel spierkracht te moeten gebruiken. Ook kun je door nadrukkelijk uitademen overgangen rijden zonder veel andere hulpen.
Mee-zijn met je paard kan zowel in je hoofd als met je lichaam. Dat vraagt veel gevoel en het loslaten van gedachten en spieren die eigenlijk niet nodig zijn en … waarvan je misschien niet eens wist dat je ze had!
Ruiterfitness
Paard fit, ruiter fit. Dat is het uitgangspunt van ruiterfitness. Adelinde en Lammert Haanstra maken zich sterk voor de fitness van ruiters en ik voel me aangesproken.
In het verleden heb ik o.a. aan Aikido gedaan, geïnspireerd door Mark Rashid. Daar heb ik geleerd om vloeiend mee te bewegen, niet in de weerstand te schieten, te aarden, te vallen en mijn ademhaling beter te gebruiken. Mijn verdere fysieke fitness komt nu vooral door werk rond stal en erf, door rijden en grondwerk en door wat oefeningen op de bal voor de TV.
Als ik van mijn paarden van alles verwacht mogen zij echter wel wat meer van mij verwachten en daarom doe ik mee met de eerste cursus Ruiterfitness die door Eco-coach Tjalling van den Berg wordt gegeven. De cursus is gestart met een grondige analyse te paard: hoe zitten we en wat kan er beter/anders?
Ik kreeg fijne complimenten over de gehoorzaamheid van Matador en voor de warming up voor het paard: aan een los lijntje een actieve stretch op de cirkel in stap en draf. En complimenten met het feit dat ik mijn paard totaal niet in de weg zit. Blij dus dat ik erop heb gestudeerd om een goede passagier te zijn!
Maar er valt altijd nog winst te boeken en dit wordt professioneel aangepakt! We gaan nu 16 weken de turnzaal van Sportstad Heerenveen in, met een focus op het verbeteren van mijn conditie en core stability. Dat moet goed voelen ... en ik heb er wel wat spierpijn voor over.