Houding & zit

5 Bewezen succesvolle stappen om je paard te helpen met zijn balans 3

6 Tips for more Freedom of Movement under saddle

 

Freedom of movement, without constraints or compensations, is the most important factor to guarantee a life free of injuries for your riding horse, but … it’s also the easiest thing to destroy, even without meaning to. Here are some tips to improve your horse’s freedom of movement under saddle by making changes to your own biomechanics.

 

2 Tips for the walk

If you want your horse to walk freely and almost not notice you, you’ll probably need to move more than you would expect. A static seat and posture actually gets in your horse’s way!

Relax your pelvis and thighs and make sure your calves softly stay in touch with his belly all the time. Allow your legs to be moved by the horse while keeping your seat and upper body stabilised. You’ll feel his barrel roll to the left and to the right, lifting your legs up and out one by one. In this way your legs stay silently in one place for the horse in stead of dangling around.

Relax your shoulders, elbows and wrists. The neck of your horse shortens and extends with every step. Allow this movement of the horse to take your lower arm forward and then allow your elbow to fall back in place every step. Your shoulder- and elbowjoint will move with every step, while your wrists and hands stay soft. By allowing your horse to move your arm in accordance with his head- and neck movement, your hands will feel soft for the horse and the rein pressure will stay the same throughout the movement.

 

2 Tips for the sitting trot 

Sitting trot is quite a challenge for many riders. More than often it leads to holding your breath, bracing against the movement or bumping uncomfortably in the saddle. This leads to lack of clarity in your aids, whether that be the aids with your breathing, your seat or your legs. Let alone the reins! Your horse will answer with tension and bracing his back, thus losing his freedom of movement. So what can you do to “get out of his way”? 

To begin with, te best moment to start sitting trot, is when your horse already can be calm, rhythmic and relaxed through his back. If he is still very crooked or on the forehand your chances for a comfortable sitting trot are not very high. So first focus on finding a ‘sweet spot’ while still riding a rising trot. You can test how sitting trot feels but if it feels awkward or when your horse braces the instant you try, go to rising trot again.

Sitting trot takes fitness of the rider too. You’ll need some core stability and coordination too, so start simple and build up gradually. Start with only 2 steps, then rising trot again, then 3 steps, 4, 5 …. al the way up to 20. If you get stuck after - for example - 8 steps, then repeat these 8 steps untill it feels better. Only then go for more. In the meantime, while playing this game, you can experiment with small adljustments in your posture or breathing to find your “sweet spot” for sitting the trot.

 

2 Tips for the canter 

The most important thing is not getting in the way of the upward movement towards the moment of suspension, when all 4 feet of your horse are in the air. If you lean back on your tailbone or push into the saddle you’ll block this upward motion, causing the strides to get choppier and shorter and less expressive. So rise up with the horse. Envision you have velcro under your pants, pulling your horse’s back upwards with you every stride.

Adjust your breathing to the rhythm of your horse. Your horse breathes in when rising up towards the moment of suspension and breathes out when moving downward. When you can synchronise with this for a while you’ll feel your horse’s cadence improve! This takes some exercise because this goes fast and we do not want you to hyperventilate! So another easier way is by example to breath in for two strides and breathe out for 2 strides. This already can change the way your horse canters. 

Let’s find harmony in motion!

L*


Meebewegen met je paard: 6 praktische tips

 

BewegingsVrijheid, oftewel blokkadevrij bewegen, is de belangrijkste factor in het blessurevrij houden van je paard en tegelijk het makkelijkst om - onbedoeld - te verprutsen. Hierbij een paar tips die helpen om de bewegingsVrijheid van je paard onder het zadel te vergroten door aanpassingen in je eigen houding en beweging.

 

2 Tips voor meebewegen in stap 

Stil zitten in stap betekent dat je meer moet bewegen dan je misschien denkt! Zit je te statisch, dan zit al snel in de weg.

Ontspan je bekken en bovenbenen en sluit je onderbenen losjes om de romp van je paard. Voel hoe je linker- en rechterbeen afwisselend naar voor en buiten worden opgetild. Zo liggen je benen stil voor je paard en bewegen je benen en bekken mee zonder spanning. 

Ontspan je schoudergewricht, ellebogen en polsen. De hals van je paard schuift bij elke pas in en uit. Laat je paard je armen naar voor bewegen bij elke pas en laat je ellebogen terug naar achter veren als hij de hals inschuift. Juist door je handen - ten opzichte van jezelf - zo te laten bewegen, zijn je handen stil voor je paard en blijft de druk op je teugels constant.

 

2 Tips voor meebewegen in draf doorzitten

Doorzitten is voor veel ruiters best een opgave. Doorzitten leidt dikwijls tot verstijven, buiten adem raken en uiteindelijk stuiteren. Dat voelt niet fijn en je kan daardoor ook niet meer goed ademhulpen, zit- of beenhulpen gebruiken, om over teugelhulpen nog maar te zwijgen. Als antwoord op je spanning zal je paard ook verstrakken in de rug en zijn hele beweging. Dat kun je voorkomen!

Om te beginnen kun je het beste wachten met doorzitten tot het moment waarop je paard al redelijk in een kalm en constant ritme loopt en liefst al met een losgelaten bovenlijn en rug. Als hij nog niet in balans loopt en zich nog vasthoudt in het lichaam is de kans dat je in de weg zit bij doorzitten te groot.

Doorzitten vraagt ook wat van je eigen fitness. Je hebt rompstabiliteit en coordinatie nodig en die kun je geleidelijk opbouwen. Begin dan met 2 passen, dan weer lichtrijden, dan 3 passen doorzitten en weer lichtrijden, enzovoort, totdat je geen moeite meer hebt met 20 passen doorzitten. Loop je telkens vast na bijv. 8 passen, oefen dan die 8 passen eerst tot het beter voelt. Daarna kun je het verder uitbouwen en zelf “doorzitconditie” ontwikkelen. Tegelijkertijd kun je experimenteren met  kleine veranderingen in je houding en zit om je eigen “sweet spot” voor doorzitten te vinden.

 

2 Tips voor meebewegen in galop 

Het belangrijkste in galop is dat je niet de opwaartse beweging van je paard tegenwerkt door in je zadel te drukken of duwen of achterover te hangen. Als je meer “sprong” wil in de galop moet je mee omhoog! Verbeeld je dat je klittenband hebt onder je broek en dat je bij elke sprong je paard meeneemt omhoog en naar voren.

Pas je ademhaling aan aan het ritme van de galop. Begin eens met 2 galopsprongen in, 2 galopsprongen uit. Dat is voor de meeste ruiters goed te doen. Als je kan - dit gaat best snel - kun je eens een stukje meedoen in de exacte ademhaling van je paard: als hij afzet voor het zweefmoment adem in, en als hij neerkomt adem uit. De meeste paarden gaan dan soepeler doorspringen!

 

Let’s find harmony in motion!

L*


Katie_Flynn_Emotion_in_Motion

Levenslessen te Paard - Progressief Trainingsjaar ervaringen van Katie

Katie_Flynn_Emotion_in_Motion
Katie Minderhoud & Flynn - Happyness with a horse - Emotion in Motion

Door Katie Minderhoud - 2 januari 2019

Levenslessen te paard

Wij mensen zijn vaak bezig met het verleden of de toekomst. Waar kom je vandaan? Waar ga je naar toe? Een paard is in het hier en nu. Dus als je gaat paardrijden is het belangrijk om bezig te zijn met: Wat is er nu? Wat voel ik? En wat kan ik met deze informatie doen?

In februari 2018 kwam ik voor het eerst lessen bij Liesbeth Jorna. Ik liep tegen meerdere problemen aan bij het rijden, maar het ergste was eigenlijk dat ik het plezier in de manier waarop ik bezig was begon te verliezen. Als je paard niet voorwaarts is en je gaat meer en harder drijven, met een spoortje porren en steeds vaker je zweep gebruiken, daar worden zowel paard als ruiter niet gelukkig van. Voor mij was de harmonie ver te zoeken en dan slaat de twijfel toe.

Die ene les in februari zorgde al voor de nodige eye-openers, die ik in een notitie boekje onder de titel “Levenslessen te paard” heb genoteerd:

    1. “Don’t just sit there wishing it was something else.” Het was even wennen om niet direct aangestuurd te worden (Normaal hoor je: linkerbeen erbij, iets meer naar rechts stellen - ik noem maar wat). Liesbeth laat je zelf nadenken, zodat je bewust wordt van wat je voelt, snapt wat dat betekent en daarnaar kan handelen. In mijn geval: ik kan het allemaal wel aardig benoemen wat er mis gaat, maar handel er niet (snel genoeg) naar.
    2. “Je twijfel zegt genoeg. Als het goed voelt, dan weet je dat zeker.” Je geeft je paard voortdurend hulpen en aanwijzingen, maar wanneer is het eigenlijk goed? Of goed genoeg? Daarvoor heb je drie dingen nodig: duidelijkheid over wat je wil (intentie/doel), goeie communicatie om het aan je paard te vragen en reactie! Als de reactie en/of het resultaat tegenvalt - twijfel zegt genoeg - kun je op zoek naar wat er beter kan.
    3. “Staar je niet blind op het plaatje (ideaal) of hoe het gister ging (verleden). Uit het hier en nu kun je veel meer nuttige informatie halen!” Stel jezelf de simpele vragen: Wat is er nu? Wat voel je? en: Wat heb ik nodig? Zo ben je actie-gericht en kun je met een heldere intentie richting geven aan zowel jezelf als je paard.
    4. Je moet een plan hebben om doelen concreet te maken. The horse has a baby-mind, keep it simple! Als ruiter heb je veel verantwoordelijkheid: je paard heeft geen idee van nut of noodzaak van de rondjes, figuurtjes of sprongetjes die wij als mens willen maken. Het is onze taak om eerlijk en duidelijk te zijn, met name door te weten wat we willen, hoe we het kunnen vragen en wanneer het goed is. Als je paard het goed doet, vertel hem dat!
    5. Alles draait om balans. Als ruiter wil je je paard helpen (niet hinderen) in balans, vrij & krachtig te bewegen.

Na die eerste les in februari was er de mogelijkheid om mee te doen aan het Progressief Trainingsjaar. Een jaar lang leren, samen met een kleine groep ruiters, 10 lesdagen vol theorie en praktijk, een ontdekkingsreis op zoek naar betere communicatie met mijn paard en meer harmonie. Ik was zeker nieuwsgierig naar meer: gemotiveerd vanuit liefde en respect voor mijn paard en gedreven door het ultieme plezier wat ik uit de omgang met mijn paard haal.

Er is altijd wel een reden om iets niet te doen, maar even zoveel reden om het wel te doen. So we did it!

 

Wat het Progressief Trainingsjaar 2018 mij heeft gebracht

Met stip op 1. Ik heb opnieuw naar mijn paard leren kijken en wat ik nu zie is nog mooier dan wat ik altijd zag. Zijn intelligentie, energie en speelsheid. Er is zoveel om mee te werken en zoveel om te waarderen als je er maar oog voor hebt en leert hoe!

De opbouw in het trainingsjaar was voor ons heel waardevol, omdat je begint met een basis (die je al denkt te hebben, maar toch nog mist):

  • Grondwerk: dit deed ik eerder nooit bewust maar ik besef nu de onschatbare waarde van werken aan communicatie met je paard vanaf de grond, het aanleren van hulpen en het samen ontdekken van een nieuwe houding of beweging voor je paard. De invloed van je eigen houding en energie, hoever reikt je “leiderschap”? Als Flynn als een bommetje afgaat, sla ik nog wel eens dicht, maar ik leer ook mijn grenzen te verleggen en hoe ik kan werken met de energie die hij te geven heeft.
  • Rijden zonder teugels, rijden vanuit intentie en energie. Het idee en de praktijk van “actief neutraal” op je paard zitten. De ware betekenis van “meebewegen”. Allemaal ontdekkingen die je doen inzien hoe passief, actief en dynamisch een ruiterzit kan zijn. Wanneer ben je een passagier? Wanneer ben je “aan het stuur” zonder je paard te blokkeren of hinderen? Dit is de neverending journey van het ontwikkelen van een goeie houding en zit, maar ik heb nu meer aanknopingspunten om te werken aan verbetering!
  • Finding the sweetspot. In plaats van de focus richten op het ideale plaatje, ligt de aandacht op alle verschillende ingredienten die je nodig hebt om je paard in balans, vrij en krachtig te laten lopen. Dit betekent dat je controle hebt over en richting kunt geven aan zijn hoofd en hals houding, zijn schouders, zijn achterhand, zijn tempo, zijn energie en dat je door het rijden van patronen - met variatie van figuren, overgangen en zijgangen - op zoek gaat naar de sweetspot in de gouden driehoek van ontspanning, energie en balans. Niet star en stijf gefrustreerd op zoek naar een ideale lichaamshouding, maar met een gezonde afwisseling van oefeningen werken aan wat je paard nodig heeft om in balans te lopen. Next level is riding the sweetspot, but for now we are happy finding the sweetspot.

Aan het einde van het jaar wist ik 2 dingen zeker: het Progressief Trainingsjaar heeft ons heel veel gebracht, namelijk veel plezier, nieuwe inzichten & skills, vertrouwen en trots - op mijn paard, op cursusgenoten, op deze manier van met paarden werken. En het tweede: We are ready for the Next Level!

Met dank aan Judith Paard Vadim voor het vinden van Liesbeth Jorna en met dank aan Sport & Horsemanship United (Liesbeth!) voor het organiseren van deze leuke jaaropleiding!


Balans in het zadel trainingstips

Balance in the saddle

Balans in het zadel trainingstips

I often have students that have trouble keeping their balance in the saddle. They fall behind or fall forward, which causes them to loose their confidence as a rider. It feels uncomfortable for the horse too and can even lead to injuries due to compensation in their body.

What causes the unbalance?

  • your saddle is unbalanced or your stirrupleathers hang to much forward
  • the rider's position needs to be improved
  • the riders's core stability is well enough developed
  • the tempo and rhythm of the horse varies too much

... and there are lots of other reasons.

The saddle and rider's position

Of course the first thing to check is that your saddle not only fits your horse but also helps you find a balanced position. I see many saddles that either tilt the rider's pelvis too much forward or too much backward. Then the rider will have to compensate for the unbalanced saddle in their seat and bodyposition and will not be able to use refined aids. Also the horse will have to compensate in his body to stay balanced so he loses freedom of movement.

Tempo and rhythm of the horse

The more consistent the tempo and rhythm the easier it will be to stay balanced and the easier it will be to do the exercise described below. Later, when you can easily follow the horse's movement in an easy steady rhythm, you can challenge yourself to stay balanced through changes of rhythm and tempo.

A fun exercise to improve your balance and core stability

Start with a well balanced saddle! Then go and build your own balance through these steps:

  1. Let your horse stand still and stand straight up in your stirrups for a while.
    Pay attention to this: keep breathing, rise up high from your core and let your shoulders stay down, heels pointing in the direction of your horse's tail, weight on your stirrups, opening the anlge between your pelvis and thighs.
    And when you sit down again, make sure that your lower leg does not change position so you don't fall back into your saddle that last little inch.
  2. Do the same in the walk, keep standing up for a few strides.
    Additional points of attention: bring your pelvis forward when you stand up. Also sit back before you fall back so you don't hurt your horse's back. Simply try again while making the adjustments in you body as mentioned under 1 untill you can stay balanced. You should be able to maintain this position with your arm spread out for at least 10 steps.
  3. This is the FUN part! Now you start counting strides: 1 stride up, 1 stride down, 2-2, 3-3 etc. until you can stand up 10 strides ... and then you count back down: 10-10, 9-9, 8-8 etc untill 1 stride up and 1 stride down. Do this exercise untill you are totally in control of your balance.
  4. When you master the counting strides exercise in the walk you can step up the game. Do exercise 2 and 3 in the trot. Focus, count precisely!
  5. Are you good at it in the trot? Then do it in the canter. In the end you will be posting in the canter and that gives a great feeling of balance, rhythm and harmony!

This exercise really helps to improve your balance and your connection with your horse. I do this exercise regularly myself!

Balance feels good and a rider that is balanced himself does not block the horse's freedom of movement!

Happy Trails!

L*

P.S.
If you want to use this article or parts of the article please remember to mention the source like this: "source: Liesbeth Jorna - Sport & Horsemanship United (www.sporthorsemanshipunited)


Balans in het zadel trainingstips

Balans in het zadel

Balans in het zadel trainingstips

Er komen regelmatig ruiters op mijn pad die moeite hebben om hun balans in het zadel te bewaren. Ze raken soms achter de beweging en/of vallen voorover. Dat brengt een onzeker gevoel met zich mee en is oncomfortabel en mogelijk zelfs ongezond voor zowel ruiter als paard.

Waardoor raak je uit balans?

  • doordat je zadel niet in balans ligt of je beugels niet op de juiste plaats hangen
  • doordat je positie en houding in het zadel niet optimaal is
  • doordat je rompstabiliteit nog niet voldoende is ontwikkeld
  • doordat het tempo of ritme van je paard nog niet constant is

... en dat zijn nog maar een paar van de vele mogelijke oorzaken.

Het zadel en jouw positie in het zadel

Natuurlijk is het allereerst van belang dat je zadel goed past op je paard, maar het is ook belangrijk dat het zadel jou in balans laat zitten. Dikwijls kom ik zadels tegen die veroorzaken dat de ruiter teveel voorover - op het schaambeen - zit, óf juist achterover en met de benen teveel naar voren, waardoor je geneigd bent naar achteren te vallen. Hierdoor is het onmogelijk om in je eigen balans te zitten en moet je op allerlei manieren compenseren in je houding en zit. Met als gevolg dat je paard ook moet compenseren voor jouw onbalans en dat het moeilijk is om zuivere hulpen te geven.

Tempo en ritme van je paard

Hoe constanter het tempo en ritme van je paard, hoe gemakkelijker het is om je eigen balans te bewaren. Als je de onderstaande oefening wil gaan doen dan is het fijn als je in elke gang een stabiel basisritme kan vinden. Later, als je in dat basisritme meer stabiliteit hebt gevonden, kun je meer gaan variëren in het ritme en jezelf uitdagen om ook in balans te blijven tijdens tempowisselingen.

Een effectieve oefening om je balans en rompstabiliteit te versterken

Deze week waren Eveline en Sandra hier voor les. Sandra had ook een probleem met het in balans kunnen volgen van de beweging van haar paard.

Om te beginnen hebben we haar in een goed gebalanceerd zadel gezet. Een daarna zijn we deze oefeningen gaan doen:

  1. Stilstaand helemaal rechtop gaan staan in de beugels en blijven staan.
    Aandachtspunten: blijven ademhalen, hoek tussen heup en bovenbeen zover mogelijk open, opstaan vanuit je centrum en daarbij je schouders laag houden, hakken wijzen in de richting van de staart zodat je gewicht op je beugels kan rusten. Maak je groot!
    Daarna zachtjes weer gaan zitten zonder het laatste stukje terug te vallen in je zadel en daarbij je onderbenen niet van positie laten veranderen.
    Oefen dit net zolang totdat je het kan met je armen wijd zodat je je borst helemaal opent.
  2. Hetzelfde in stap en enkele passen blijven staan.
    Extra aandachtspunten: durf je bekken mee naar voren te brengen zodat je echt opgericht bent. Laat je bovenbenen eventueel tegen de wrongen van je zadel leunen.
    Ga tijdig weer zitten zodat je niet in de rug van je paard ploft.
    In stap oefenen totdat je makkelijk minimaal 10 passen in balans blijft.
  3. Dit is de FUN part! Nu ga je stappen tellen en een "trapje" op en af: 1 pas zitten, 1 pas staan, 2 passen zitten, 2 passen staan ... enz. totdat je 10 passen zit en 10 passen staat ... en dan ga je weer het trapje af 10-10, 9-9, 8-8 enz. tot en met 1-1.
  4. Lukt dit in stap? Kom je makkelijk omhoog en kan je gaan zitten zonder het laatste stukje in je zadel te vallen? Dan ga je oefening 2 en 3 in draf uitvoeren.
  5. Ben je er in draf goed in? Dan ga je hetzelfde doen in galop! Uiteindelijk kun je zo lichtrijden in galop en dat geeft een geweldig gevoel van balans, ritme en harmonie!

Het tellen helpt je om telkens de lat een beetje hoger te leggen en ook om goed het ritme van je paard te leren voelen.

Lukt het niet gelijk? Loop dan nog eens de genoemde aandachtspunten na en verander dingen. Sandra zat na deze oefening echt anders op haar paard! Met meer balans, stiller en met meer zelfvertrouwen.

Zelf doe ik deze oefening ook nog regelmatig, want het is een leuke test voor je balans.

Balans voelt goed en een ruiter die in balans zit, zit zijn paard niet in de weg!

Happy Trails,

L*

TIP: In de Workshopserie Blokkadevrij Trainen leer je alles wat je moet weten over biomechanica, trainingsfysiologie en nog veel meer absoluut onmisbare kennis.

P.S.
Als je dit artikel of delen daarvan wil delen is dat goed, mits je dit erbij vermeldt: “Bron: “Een stille hand … is voortdurend in beweging” van Liesbeth Jorna - Sport & Horsemanship United (www.sporthorsemanshipunited.nl)”

 


Magical transitions - Matador Liesbeth

Galopsprongen tellen voor verzameling

Dit is een simpele maar heel duidelijke oefening om te leren meer gesloten of verzameld te galopperen:

  1. Tel hardop de galopsprongen tussen twee letters van de rijbaan. Bijvoorbeeld tussen B en M op de lange zijde of tussen F en K over de korte zijde.
  2. Als je een volgende keer over hetzelfde stukje rijdt probeer dan 1 galopsprong meer te maken, bijv. 12 in plaats van 11. Dat kun je doen door je iets op te richten, je paard iets te laten wachten aan je zit (sommigen zeggen dat je je buik iets in moet trekken) en evt. even met de hand op te vangen. Heel belangrijk is dat je wel soepel mee blijft zitten in de beweging zodat je paard kan blijven doorspringen.
  3. Als dat lukt, doe dan een volgende keer 2 of 3 sprongen je beide handen iets in de richting van de mond van je paard zodat je teugels even iets doorhangen, om te kijken of je paard dit echt in zijn eigen balans kan doen. Je eigen balans verandert daarbij niet. Dit is de zgn. Self Carriage Check, ook wel überstreichen genoemd in de nieuwe dressuurproeven.
  4. Kijk of je nog een galopsprong meer kunt maken tussen die letters en bouw het zo steeds verder uit totdat je voelt dat je paard niet verder kan sluiten. Vergeet niet de self carriage checks! Beloon elke poging van je paard om verder te sluiten. Als hij in draf valt zat je waarschijnlijk aan de grens van wat hij op dat moment kan.

Door regelmatig dit te oefenen kunnen jij en je paard leren om steeds meer gesloten te galopperen zonder dat je hem daarbij veel moet helpen.

Have fun! Delen mag :)

L*


Een blij en blokkadevrij paard? Word goed in simpel rijden!

In deze blog:

  • Verpruts niet wat moeder natuur cadeau geeft!
  • 2 fouten die bijna iedereen maakt
  • Blokkadevrij rijden houdt je paard gezond
  • 4 sleutels om daar goed in te worden
  • Een succesverhaal: transformatie in 5 minuten

Op eigen benen lopen is een cadeau van moeder natuur

Een aantal jaren geleden stond ik te kijken bij de les van de lokale ponyclub. Er reed een meisje mee met een jonge pony. Een meisje uit een gezin met veel ambitie in de dressuursport. Het was een prachtige pony met van nature goede bewegingen en hij deed enorm zijn best. Het meisje reed met een slofteugel, strak. Er werd wat cavalettiwerk gedaan maar de pony mocht daar niet aan meedoen. Ik herinner me dat ik me hardop afvroeg waarom niet en waarom die slof eraan zat, en kreeg een verassend antwoord van één van de ouders: “Hij moet eerst maar eens leren om op eigen benen te lopen”. De verwondering schoot door mij heen maar ik deed er het zwijgen toe (toen nog wel ;)). Ik dacht: “Volgens mij kon hij prima op eigen benen lopen … totdat ze hem met een slofteugel “in de houding” ging rijden en hem zijn natuurlijke coördinatie en bewegingsvrijheid ontnam. En ja … dan zal hij inderdaad problemen hebben met cavaletti …”

Een omgekeerde wereld! Je gooit eerst alles overboord wat je paard zelf kan en gaat vervolgens vinden dat alleen jij, de mens, het paard kan leren hoe hij op eigen benen moet lopen. Is het niet veel effectiever, leuker en gezonder als we de manier waarop het paard zijn eigen lichaam en beweging coördineert als uitgangspunt nemen? Als we hem zijn eigen balans LATEN ontwikkelen en hem dan gaan HELPEN om nog beter, rechter, sterker en slimmer te worden?

2 fouten die bijna iedereen maakt: micromanagement en zijwieltjes

Heb jij een paard dat wiebelig aanvoelt, onzeker of met wisselend tempo voorwaarts gaat, slingert, scheef loopt, een holle rug maakt, op de teugel hangt, tegen de hand loopt of anderszins geen fijne aanleuning opzoekt bij het rijden? Dan komt het je vast bekend voor dat je erop zit met een niet zo prettig of oncomfortabel gevoel. Je gebruikt het liefst alle mogelijke “hulpen” tegelijk om het zo snel mogelijk beter te laten voelen. We gaan dan “micromanagen” in plaats van gewoon simpel goed rijden.

Dit micromanagen leidt ertoe dat je voortdurend je paard blijft corrigeren en ondersteunen. Zodra je daarmee stopt valt het paard terug in zijn ongemakkelijke manier van bewegen, dus je moet je hulpen voortdurend “eraan houden”. Of … je verwacht dat hij terugvalt en daarom blijf je hem “helpen” waardoor hij niet echt de kans krijgt om te laten zien dat hij zelf goed in balans kan lopen. Kortom: we geven het paard niet de tijd en gelegenheid om zichzelf te organiseren en herbalanseren. Het is als een kind leren fietsen: als je de zijwieltjes er nooit afhaalt, leren ze nooit om zelfstandig overeind te blijven.

Blokkadevrij rijden in lichaam en geest

In onze behoefte om een paard zo snel mogelijk correct te laten bewegen zijn we dus prima in staat om zijn natuurlijke coördinatie ook ernstig te ontregelen. Daardoor ontstaan gemakkelijk compensatiemechanismen en blokkades in zijn lichaam. Dat leidt vervolgens tot grotere blessuregevoeligheid en dikwijls ook tot gedragsproblemen. Tenslotte zijn dan revalidatietrainers nodig die paarden en ruiters weer in goede banen moeten leiden.

Het liefst zou ik willen dat al die revalidatietrainers straks helemaal geen werk meer hebben. Dat er geen paarden meer in de blokkades geraken omdat iedereen zijn paard blokkadevrij kan trainen. Trainen op een manier waarbij het paard de kans krijgt om écht op eigen benen te lopen: in een houding en balans die hij zelf creëert en coördineert met zijn eigen brein en met zijn eigen spieren.

Hoe meer hij in een houding of beweging geforceerd of vastgehouden wordt, hoe groter zijn neiging om het tegenovergestelde te ontwikkelen. Hij ontwikkelt de spieren en mindset die uit die houding weg willen in plaats van de spieren en mindset die hem helpen aan eigen balans, eigen houding, zelfstandigheid en medewerking. Het tegengestelde dus van wat je eigenlijk wil.

De boodschap is dus: forceer niets en blijf hem ook niet voortdurend ondersteunen, maar geef hem juist gelegenheid om steeds meer zijn eigen houding en eigen balans te laten ontwikkelen.

4 sleutels om goed te worden in simpel en blokkadevrij rijden

Hieronder kun je de transformatie zien van Arumba en haar amazone Anita. Arumba is een energieke, enorm ruim bewegende en loopgrage eventing merrie die een paar jaar weinig heeft kunnen doen als gevolg van blessures. Anita wilde haar opnieuw opstarten nu zij weer helemaal in orde is, maar zocht gezien de aard van het paard begeleiding bij deze herstart. We hebben eerst enkele dagen grondwerk gedaan en met begeleiding vanaf de grond gereden om ontspanning te vinden en de relatie en communicatie op te bouwen. De foto’s zijn genomen op dag 5, de tweede dag dat Anita en Arumba zelfstandig reden. Het tijdverschil tussen beide foto’s is ongeveer 5 minuten. In die 5 minuten had Anita maar één opdracht: in één constant ritme eenvoudige maar precieze lijnen rijden en onderweg een stil contact onderhouden met zit en teugels. Het resultaat was zo’n mooi voorbeeld van wat simpel en blokkadevrij rijden voor je paard kan doen dat ik jullie dat niet wilde onthouden.

Een blij en blokkadevrij paard - word goed in simpel rijden

De aanpak die we hebben gekozen is iets wat ik met heel veel combinaties toepas en die cruciaal is voor een solide en blokkadevrije basis. Ik noem het gemakshalve CRRC, oftewel rijden met Constant Ritme, Richting en Contact. Dat zijn 3 sleutels en de 4e is je mindset. Ik leg ze stuk voor stuk uit …

Sleutel 1: constant ritme

Rijden met één constant tempo en ritme: tik tak tik tak tik tak…. Een gelijkmatig tempo en ritme dat past bij je paard. Actief maar niet gehaast, kalm maar niet sloom.
In het geval van Arumba lag het tempo waarin zij comfortabel loopt behoorlijk hoog. Dat tempo was even wennen voor Anita, maar door het constant te houden volgde al gauw ontspanning en harmonie.

Sleutel 2: constante richting

Hierbij gaat het er om precies de lijnen te rijden die je van tevoren uitkiest. Weet over welke zandkorrels je wilt rijden en weet exact waar de lijn begint en eindigt. Kies simpele, makkelijk te rijden lijnen. Denk vooruit, kies de lijn die je wilt rijden en rijd die dan ook exact. Kies eenvoudige lijnen, zoals (halve) grote voltes, diagonalen en gewoon de (binnen)hoefslag.

Gebruik vooral je intentie om de lijnen te rijden. Intentie = energie + een richting. Doordat je je lijn vooraf kiest kun je met een “laserbeam focus” de energie in de goede richting brengen, van punt naar punt, zonder dat je heel veel je teugels hoeft te gebruiken.

Sleutel 3: constant contact

Om je paard de gelegenheid te geven om met Constant Ritme en Richting een fijne “groove” te vinden moet je natuurlijk zelf zo min mogelijk in de weg zitten. Dat kun je doen door het contact tussen jou en je paard zo constant mogelijk te maken, zowel met je zit als met je teugels.

Je zit: zo stil en gebalanceerd mogelijk. Jouw zwaartepunt volledig meebewegend met het zwaartepunt van je paard. Zittend in het midden met evenveel druk op beide beugels en zitbeenknobbels. Meebewegen met zo’n energiek paard als Arumba kan een uitdaging zijn. Anita was goed in staat om haar zwaartepunt boven dat van Arumba te houden waardoor ze niet achterbleef. Door het constante ritme hoefde ze daar ook steeds minder moeite voor te doen.

Extra tip: probeer adem te halen op een manier die synchroon is met de beweging van je paard. Vooral in galop doet dat wonderen voor het ritme en de ontspanning.

De teugels: een lichte, symmetrische en voortdurend gelijkmatige verbinding. Ook in wendingen! Ongeacht de bewegingen van het paard. Wil je daar meer over lezen? Kijk de blog "Een stille hand is voortdurend in beweging.

Sleutel 4: geen oordeel!

Het belangrijkst is dat je als ruiter niet allemaal fancy stuff gaat doen tussendoor of van alles gaat vinden van hoe je paard loopt. Schort kritiek op de houding en beweging van je paard even op, ook als toeschouwers vinden dat het allemaal anders moet. Het is wat het is. Is zijn basistempo niet jouw favoriete basistempo dan is dat oké, zolang het maar constant is. Als hij niet recht is dan is dat oké, zolang jij maar zo symmetrisch mogelijk contact onderhoudt. Als hij nog op de voorhand loopt dan is dat oké, zolang jij maar in je eigen balans blijft. Geen oordeel, geen ingrepen om iets te veranderen. Rijd CRRC gewoon een poos onverstoorbaar door zodat jij en je paard de kans krijgen om harmonie te vinden. Geef het tijd, soms véél tijd. Minstens 5 minuten (in galop evt. korter afhankelijk van jullie conditie). Soms doe ik het weken achter elkaar, totdat alles stabiel aanvoelt. Ook in de warming up is het fijn en geeft het veel informatie over de staat van je paard.

Rijd met CRRC totdat je merkt dat er een gevoel van harmonie en ontspanning zijn ontstaan. 10 tegen 1 dat je paard tegen die tijd al veel fijner is gaan lopen en de aanleuning vanzelf beter is geworden dan toen je begon. Hij beweegt soepeler, gezonder, in zijn eigen balans, op eigen benen. En daar zit het goud: blij en blokkadevrij!

Van hieruit kun je verder gaan ontwikkelen en preciezer de energie en balans van je paard gaan beïnvloeden, zodat hij vanzelf nageeflijk zal worden en zijn bovenlijn zal loslaten.

Constant Ritme, Richting en Contact brengen Balans, Ontspanning en Harmonie

Harmonie brengt BewegingsVrijheid

BewegingsVrijheid voelt Goed!

Wil je ook leren om blokkadevrij te rijden?

Neem dan eens deel aan een 5 Day Intensive of aan het Progressief Trainingjaar van Sport & Horsemanship United, of combineer de online cursus van Dressage Naturally met live begeleiding van Liesbeth Jorna.

Een gratis Ebook staat voor je klaar!

Klik HIER om het Ebook aan te vragen.

Online Workshopserie Blokkadevrij Trainen

Binnenkort gaan we weer van start met de Workshopserie Blokkadevrij Trainen waarin jij in 6 weken HEEL VEEL kennis op kunt doen over biomechanica, trainingsfysiologie, trainingspsychologie, Trainer's Mindset, Trainer's Body en het maken van een trainingsplan. Mis het niet!

 


5 Bewezen succesvolle stappen om je paard te helpen met zijn balans 1

5 Bewezen succesvolle stappen om je paard te helpen met zijn balans

5 Bewezen succesvolle stappen om je paard te helpen met zijn balans 1

Balans voelt goed! Dat is een onweerlegbaar feit. Wel eens gedanst met een echt goede danspartner? Zo één die duidelijk leidt maar je toch op eigen benen laat dansen? Vrij maar met verbinding. Met gevoel over en weer, energiek, losjes, lichtvoetig? Je durft en kan steeds meer: het laat je stralen!

“Balans is ergens in het midden tussen scheef naar de ene of naar de andere kant, ergens tussen natuurlijk evenwicht en verzameling.”

Een onbereden paard is prima in balans … tot wij er ons mee gaan bemoeien … en er een ruiter op zijn rug gaat zitten. Het paard zal zijn natuurlijke balans moeten hervinden met die ruiter op zijn rug. Als dat lukt groeit zijn bewegingsvrijheid en zelfvertrouwen en zal hij met plezier zijn ruiter dragen. De meeste paarden lopen echter niet vanzelfsprekend in balans met een ruiter op hun rug. Ze spannen spieren aan die ze beter los kunnen laten, lopen op de voorhand en scheef. Dat kan komen door én leiden tot pijn, emoties en onbegrip. En dát leidt op zijn beurt tot steeds meer scheefheid bij ruiter en paard, verminderde kracht en coördinatie of zelfs blokkades en blessures. Reden genoeg om te zorgen dat je je paard helpt om zijn eigen balans terug te vinden en waar nodig te verbeteren!

“Balans is dynamiek, altijd in beweging. Hoe meer je bang bent om de balans kwijt te raken hoe minder je het vindt. Hoe beter je met je paard kunt communiceren, hoe minder erg het is als hij de balans even kwijt is … want je kan hem altijd helpen om het terug te vinden!”

5 Stappen om je paard te helpen aan balans

Er bestaat geen standaardrecept voor balans want alle paarden en ruiters zijn verschillend. Om balans te vinden moet je op zoek, maar het helpt om dat met een logische opbouw te doen.

1. STABILITEIT IN RITME, RICHTING EN SYMMETRIE (SRRS) 

Begin met met je paard in een constant tempo te laten lopen waarbij je eenvoudige lijnen precies rijdt (hoefslag volgen, binnenhoefslag, diagonalen, grote volte). Als ruiter ben je zo symmetrisch mogelijk en midden boven je paard: gelijke druk op beide beugels, zitbeenknobbels en teugels. Het paard mag hier in een natuurlijke eigen houding lopen.
Als je dit aan de longe doet: loop niet mee, draai hooguit mee op een vaste plaats. Uiteraard zonder je te bemoeien met zijn houding, dus ook zonder hulpteugels.
Consequente hulpen geven én echt geheel stoppen met je hulp als het tempo en de lijn goed zijn, is de sleutel.

2. COMMUNICATIE EN COÖRDINATIE OPBOUWEN VANAF DE GROND EN IN HET ZADEL

Leer je paard om op een lichte vraag zijdelings te buigen, afzonderlijk zijn voor- of achterhand naar links of rechts te verplaatsen, zijwaarts of achterwaarts te bewegen. Ja … dat was maar één zin maar het zijn al een heleboel stukjes afzonderlijke communicatie om aan je paard te leren.
De meeste ruiters geven gewoon hulpen "uit het boekje" en verwachten dat hun paard dan doet wat wordt bedoeld. Dat is natuurlijk vaak helemaal niet het geval als ze niet eerst (a) de hulpen aan het paard hebben uitgelegd en (b) het paard heeft geleerd wat hij met zijn lichaam en benen moet doen. We zien dus veel gewring, geduw, geworstel en getrek, vooral bij pogingen om zijgangen te rijden.

De tijd die je besteedt aan het opbouwen van communicatie en coördinatie verdien je later in 1000voud terug in de vorm van lichtheid en gemak!

3. RIJDEN MET EEN STILLE NEUTRALE VERBINDING IN ZIT EN TEUGEL

5 Bewezen succesvolle stappen om je paard te helpen met zijn balans 2
Foto 1: Cocoa in een natuurlijke eigen balans. Ik focus alleen op een constant ritme en vloeiende lijnen en stel verder geen eisen. Mijn taak: een zo comfortabel mogelijke passagier zijn die haar eigen balans houdt zonder zijn balans te verstoren.

Een stil contact voor je paard betekent dat je volledig met hem meebeweegt, dus niet dat je hand op één plek vaststaat. Een neutrale hand is een hand die voelt naar het paard, die niets eist of vraagt. Een hand die ontvangt en niet zendt. Dit vraagt beheersing van je natuurlijk grijp-, knijp- en trekreflexen! Kies eerst eenvoudige lijnen: hoefslag volgen, grote voltes … nothing fancy! Blijf dit doen totdat hij zelf zijn natuurlijke balans heeft hervonden en vertrouwd is geraakt met het ruitergewicht. En, zeker zo belangrijk: wij moeten zelf een goede passagier zijn en onze eigen balans aanpassen aan zijn manier van bewegen.

4. SPELENDERWIJS BALANS ZOEKEN DOOR VERANDERING IN JE EIGEN HOUDING EN BALANS

Het is onze bedoeling het paard zoveel mogelijk zelf te laten ontdekken wat goed voelt. Zodat hij die balans steeds meer zelf opzoekt en niet voortdurend “micromanagement” nodig is. Om samen die balans te vinden moet je een heel creatief en nieuwsgierig zijn. Het is zoeken naar een beweging die goed voelt, ook voor je paard. Begin altijd bij jezelf! Als je erop zit kun je variaties in je eigen balans testen: wat gebeurt er als ik iets meer gewicht op de linker of rechter beugel breng, iets meer naar voor of achter zit, mijn linker- of rechterschouder naar voor draai, etc. Iedereen die wel eens op de flexchair heeft geoefend weet dat kleine houdingsveranderingen grote impact hebben!

5. SPELENDERWIJS EXPERIMENTEREN MET DE LICHAAMSPOSITIE VAN JE PAARD

Als je de communicatie over zijdelings buigen, voorhand verplaatsen en achterhand verplaatsen ook vanuit het zadel goed hebt opgebouwd kun je spelen met de lichaamspositie van je paard. We vragen bijvoorbeeld om het gewicht van de voorhand meer naar het buitenvoorbeen te verplaatsen en voelen wat er verandert.

Stel je het voor als een gesprek: “Kun je je gewicht meer naar de buitenschouder verplaatsen? Dankjewel. Hoe voelt dat?” Het moment dat goed voelt is misschien niet het moment van die positie zelf maar een momentje als je paard weer terug “veert” en door het midden komt. Als je dat moment vindt kun je een volgende vraag stellen: “Zou je deze positie een paar passen kunnen volhouden?” Eerst zal hij vaak naar zijn oude voorkeurspositie terugveren (zou je zelf ook doen!!). Je kunt hem dan even snel herinneren: “Die schouder, weet je nog?” Die herinneringen worden steeds kleiner en minder vaak. Hij gaat het langer zelf volhouden. Durf ook eens met opzet “lekker fout” je paard de achterhand uit te laten zwaaien of juist over de binnen- of buitenschouder te “laten vallen”. Niet wild, maar voelend naar wat er precies gebeurt en op welk moment je paard kan ontspannen of juist in zijn kracht komt.

Balans voelt goed en maakt alles makkelijker

Vertrouw op je gevoel en op de feedback van je paard! Je paard zal zich ook fijn voelen als hij balans gevonden heeft: hij wil dan doorgaans graag zijn bovenlijn strekken en geeft vanzelf na. Sommigen ontspannen dan zo dat je ze even moet herinneren aan energie. Sommigen komen ineens echt in hun kracht! Natuurlijk geef je je paard de gelegenheid om van zijn nieuw gevonden balansmomenten te genieten en wordt zijn succes nadrukkelijk beloond. Met de deze nieuwe eigen balans als “thuisbasis” wordt alles wat erna komt veel makkelijker! En dat niet alleen: als je paard goed in balans loopt en je niet voortdurend hoeft te begrenzen of ondersteunen loopt hij ook minder risico op chronische blessures!

5 Bewezen succesvolle stappen om je paard te helpen met zijn balans 3
Foto 2: Cocoa negen weken later. Langzamerhand is de balans verschoven. Door gerichte oefening is hij sterker geworden en beter in balans. Hij is rechter, ritmischer en lichtvoetiger geworden. Nog net zo relaxed als in het begin maar met veel meer zelfvertrouwen, gemak en draagkracht.

Meer informatie of leren hoe je dit in de praktijk brengt?


Hulpen voor achterwaarts verwarrend?

Verschil tussen Parelli NH en dressuur

De hulpen vanuit dressuur: bekken kantelt naar voren, benen iets naar achteren leggen en die drijven voorwaarts, hand sluiten. Doel: activeren van de achterhand en de voorwaartse impuls met de teugels opvangen zodat hij achterwaarts gaat. De teugels hebben een duidelijke rol en dit doe je dus met teugelcontact.

De hulpen vanuit NH: bekken kantelt naar achteren (navel intrekken, de energie naar achteren sturen), gewicht meer naar achteren verplaatsen, evt. onderbeen iets naar voren en die drijven achterwaarts, evt. ondersteunt door neckrope optillen, met een stokje voor de schouder aantikken en als laatste de teugel. Doel: je paard te vragen op eigen benen achterwaarts te gaan en ook achterwaarts te denken. De teugelhulpen spelen hier als het goed is uitsluitend een rol als je paard nog geen respons geeft op de andere hulpen. Je kunt dit zowel met als zonder teugelcontact doen.

Verwarrend of aanvullend?

Verwarrend voor je paard want tegengestelde hulpen? Dat valt mee. Je paard is uitstekend in staat om beiden te begrijpen, maar als hij nog niet zelfstandig achterwaarts kan gaan - en denken! - leidt de dressuur werkwijze in de praktijk nogal eens tot weerstand. Voornamelijk omdat er tegengestelde signalen worden gebruikt: voorwaarts drijven en tegenhouden met de teugel. De overeenkomsten: Energie naar achteren sturen, onderrug en benen zacht. Ideaalbeeld: dat je door middel van uitsluitend een kleine zithulp en het naar achter sturen van de energie je paard vlot achterwaarts kunt laten gaan. Dat hij daarbij achterwaarts denkt, zichzelf in balans houdt en zijn gewicht naar achter verplaatst zodat hij daarbij daalt in de achterhand. Als je zit- of energiehulp nog niet voldoende door komt krijg je in beide gevallen grotere secundaire hulpen. Als de respons uitblijft of het is (nog) niet goed aangeleerd uit dat zich in:

  • Dressuur: je kiept teveel voorover, rug hol en trekken aan teugels.
  • NH: je hangt teveel achterover, flapperende benen.

Opbouw

Zelf leer ik het mijn paarden eerst aan op de NH manier, in freestyle, omdat je daarmee de hulpen van je zit en energie goed kunt aanleren zonder automatisch naar je teugel te grijpen. En omdat je paard dan leert op zijn eigen benen en in zijn eigen balans achterwaarts te gaan.

Naarmate je verder komt in de dressuur worden je zithulpen steeds meer bevestigd, steeds subtieler, en komt je bekken rechterop ten opzichte van je paard omdat die meer daalt in de achterhand. Je blijft zelf dan ook in meer verzamelde opgerichte positie (let wel: dan moet er dus wel voldoende energie zijn!). Maar steeds: je stuurt de energie naar achter en onderrug en benen zacht.

Leuk en nuttig! Oefening zonder paard

Experimenteer zelf, zonder paard, lopend, door te schakelen tussen voorwaarts en achterwaarts, langzaam en snel. Denk hieraan:

  • Ben ik, als ik voorwaarts loop, klaar om achterwaarts te gaan? Wat verandert precies in mijn lichaam er op het moment dat ik het achterwaarts inzet?
  • Ben ik klaar om voorwaarts te gaan als ik achterwaarts ga? Wat verandert er op het moment dat ik van achterwaarts naar voorwaarts ga?

Doe deze oefeningen eerst langzaam en daarna vanuit een drafje. Je zult dan merken dat je niet teveel voor of achterwaarts kunt leunen maar dat er meer balans en stabiliteit voor nodig is (core stability) naarmate je het met meer energie doet. Je zult ook merken dat meer energie ervoor zorgt dat je meer buigt in je gewrichten. Dat is dus ook wat je van je paard vraagt!