Teugelcontact

galop Matador circles

Een stille hand ... is voortdurend in beweging

galop Matador circles

Een stille hand is voortdurend in beweging
en enkele hand oefeningen die de kwaliteit van de gangen verbeteren

“Houd je handen stil!"

Heb jij dat wel eens - of vaak - te horen gekregen van je instructeur?

En wat deed je dan? Ja, je handen stiller houden natuurlijk … meestal ten opzichte van je eigen lichaam.

Keurig in de houding is mooi voor het plaatje maar niet zo mooi voor je paard!

Laten we alsjeblieft niet vergeten dat je paard beweegt. Dat heeft tot gevolg dat als jij je handen stilhoudt VOOR JOU de druk in de mond van je paard voortdurend wisselt. Vaak zijn we zelf zo gewend aan de wisselende druk dat we het niet eens meer opmerken.

Met andere woorden: een echte “stille hand” is voortdurend in beweging! Je handen moeten meebewegen met de beweging van je paard zodat de teugelverbinding stil is VOOR HET PAARD. 

Da’s best een hele kunst, dus laten we eens kijken hoe dat zit in stap, draf en galop.

~ Even voor de duidelijkheid: als ik hier bit of mond zeg dan bedoel ik niet dat dit alleen geldt voor als je met bit rijdt. Voor bitloze optomingen geldt hetzelfde. ~

 

Boogje - stootje - boogje - stootje in stap

In stap schuift de hals van je paard bij elke pas uit naar voren en een beetje naar beneden. Met andere woorden: hij maakt bij elke pas zijn hals langer en korter. Zijn hoofd is dus niet stil ten opzichte van jou, maar gaat bij elke pas van je af en weer naar je toe. 

Als jij je hand stil houdt VOOR JOU dan is de teugeldruk wisselend: boogje - stootje - boogje -stootje. Dat is storend voor je paard. Het blokkeert zijn hoofd-hals beweging en daarmee blokkeer je ook de bewegingsvrijheid van zijn hele lichaam.

Als gevolg daarvan ontstaan vaak telgang achtige bewegingen, verstrakking van de rug, houterig worden van de beweging en een minder diepe ademhaling. Dat is voor je paard - maar ook voor jou - onplezierig en ongezond.

 

In galop schuift de hals enigszins asymmetrisch in en uit 

Ook in galop schuift de hals bij elke galopsprong uit en weer in. Dat gaat sneller dan in stap en is bovendien een asymmetrische beweging. 

Als jouw hand stil is VOOR JOU dan is er net als in stap geen constante verbinding meer. De bewegingsvrijheid vermindert. Je paard zal minder mooi door kunnen springen, minder zweefmoment krijgen en zijn galop zal korter en stoterig aanvoelen in het zadel. 

Hoe zit dat met die asymmetrie? Het paard springt met de binnenbenen verder naar voren dan met de buitenbenen en maakt in zijn lichaam enigszins een slingerbeweging gedurende de galopsprong. Met name als je binnenhand niet voldoende meeveert zullen zijn binnenbenen - zowel voorbeen als achterbeen - gehinderd worden en minder vrij naar voor kunnen grijpen.

 

Hoe kan je in stap en galop je handen stil maken VOOR JE PAARD? 

Stel je voor dat je onderarmen deel uitmaken van de teugel en dat er een ononderbroken verbinding is tussen het bit en je ellebogen. 

Laat je onderarmen door je paard bij elke pas meenemen naar voren, zodat de teugeldruk niet vergroot in het moment dat de hals uitschuift. Zie de foto hieronder.

Er zit echter ook een moment in de beweging dat de hals weer inschuift en het hoofd weer dichterbij komt. Dan wil je ook de lichte verende verbinding bewaren en niet dat er telkens een boog in de teugels komt. Stel je voor: er zit een soepel elastiek van je beide ellebogen naar de staart van je paard. Door die elastiekjes veren je ellebogen weer naar achteren als de hals weer inschuift. Zo blijft de teugeldruk hetzelfde.

Dus bij elke pas neemt je paard je elleboog en onderarm mee naar voren en veren ze weer terug naar achteren. Op die manier blijft de teugeldruk door de hele beweging heen constant. Je hand is dan allesbehalve stil voor jou, maar de verbinding is dan wel STIL VOOR HET PAARD.

Vrij scharnieren in schouder en elleboog

Om die beweging in je eigen lichaam toe te staan moet je arm dus vrij kunnen scharnieren in je schouder- en ellebooggewricht en je pols moet losjes recht blijven, zonder knik erin. En dat zijn nu juist de punten waar de meeste ruiters verstrakken als ze denken aan een stille hand! 

Laat dus los in je schouders. Laat je ellebogen “vallen door zwaartekracht” en laat je onderarm bewegen door je paard. Laat ook je pols ontspannen recht. Kortom: hoe vrijer je hele armen, van schouderbladen tot en met je pols, kunnen bewegen, hoe constanter en verender de teugelverbinding wordt. En wil je dan je hand een keer sluiten, probeer dat dan te doen terwijl je blijft meeveren in je schouder- en ellebooggewricht.

Je zal zien dat dan ook je rug en nek losser aanvoelen en je ademhaling vrijer wordt; een niet onaardige bijwerking.

 

Oefening voor een meeverende hand in galop

Kijk terwijl je galoppeert eens naar de beweging van het binnenschouder van je paard. Je zit een min of meer cirkelvormige beweging: omhoog, naar voren, omlaag en weer terug (als een fietswiel). Zie de foto helemaal bovenaan.

Doe nu je beide teugels in je buitenhand en maak met je binnenhand diezelfde cirkelbeweging. Overdrijf de cirkel gerust en doe dit net zolang tot de beweging van je hand synchroon loopt met die van zijn schouder! 

Veel ruiters maken bijna vanzelf precies de tegengestelde beweging: hand gaat naar achter als zijn voorbeen naar voren gaat en andersom. Dat is natuurlijk niet bevorderlijk voor de galopsprong. Als dat zo is moet je echt even dooroefenen totdat de cirkels gelijk op gaan. 

Als je binnenhand goed mee kan galopperen vervolgens hetzelfde gaan doen met de teugel in je hand. Dan ga je de cirkelbeweging geleidelijk kleiner maken totdat de teugeldruk echt gelijk blijft door de galopsprong heen en je paard dus niet meer “tegen je binnenhand aanloopt”.

 

Een gelijkmatige verbinding in draf

De draf is een heel ander verhaal. Hier is de hoofd-hals houding veel constanter dan in de stap en galop. Maar … jij als ruiter beweegt op en neer! Bij doorzitten niet zoveel maar bij lichtrijden zeker. 

Als jij je handen stil houdt VOOR JOU terwijl je lichaam op en neer gaat, terwijl het hoofd van je paard stabiel blijft, ontstaat er dus ook een wisselende druk op je teugel die door het paard als heel hinderlijk kan worden ervaren. 

 

Oefening voor lichtrijden met een stille hand

Om te voelen hoe je een stille verbinding kunt maken bij lichtrijden kun je een simpele oefening doen. Zet tijdens de draf (lichtrijden) maar eens de punt van je beide pinken op de voorboom van je zadel, schoft of hals (afhankelijk van waar je het makkelijkst bij kan zonder voorover te gaan zitten). Merk op hoe je ellebogen buigen als je gaat zitten en hoe je onderarmen weer omlaag moeten vallen als je gaat staan. Als het goed lukt om je pinken tegen je paard aan te houden kan je hetzelfde doen terwijl je handen op gelijkblijvende hoogte “zweven”.

Wil je dit zonder paard eens voelen? Als je op een stoel zit aan tafel, leg dan je pinken op tafel. Sta op en ga weer zitten terwijl je pinken op tafel blijven. Dan voel je ook hoe je ellebogen openen en sluiten om je handen stil te houden.

Terwijl je lichaam dus omhoog en omlaag gaat moeten je handen op dezelfde hoogte hoogte blijven. Als je handen dus op en neer gaan voor jou zijn ze STIL VOOR JE PAARD!

 

 

Kortom: een “stille hand” beweegt juist heel veel!

De essentie is dat je hand stil is VOOR JE PAARD. En dat betekent dus dat je hand beweegt voor jou! Dat je los en veerkrachtig bent in je schoudergewrichten en ellebogen en dat je onderarmen en polsen neutraal zijn. Elke verstrakking in je schouders, ellebogen, onderarmen en polsen voelt voor je paard aan als een blokkade en leidt tot verlies aan kwaliteit van zijn beweging. 

Dus: als je waarde hecht aan de takt, bewegingsvrijheid, cadans, losgelatenheid en ontspanning, dan is het echt de moeite waard om te oefenen met het gelijkmatig houden van de teugelverbinding door de beweging van je handen aan te passen aan de beweging van je paard! 

Happy Trails!

L*

Met dank aan Ayla Marcinski van The Future's Rehab en Ingrid Dekker

P.S.
Als je dit artikel of delen daarvan wil delen is dat goed, mits je dit erbij vermeldt: “Bron: “Een stille hand … is voortdurend in beweging” van Liesbeth Jorna - Sport & Horsemanship United (www.sporthorsemanshipunited.nl)”

TIP: In de Workshopserie Blokkadevrij Trainen leer je alles wat je moet weten over biomechanica, trainingsfysiologie en nog veel meer absoluut onmisbare kennis

 


Freestylehaakje

Teugelloos Rijden: voor de kick en voor een boost van je rijvaardigheid

Ride naturally – heart to heart, mind to mind, body to body”

Durf jij je teugels los te laten in stap, draf en galop? Kan je remmen en sturen zonder teugels of neckrope? Kan je via je intentie, zit en benen zo goed met je paard communiceren dat je met een heel stil en licht teugelcontact kunt rijden?

 

Hier word je echt een betere ruiter van!

Het rijden zonder teugels heeft voor mij veel meer opgeleverd dan ik ooit voor mogelijk had gehouden! Niet alleen het plezier en de kick maar vooral de veel subtielere communicatie door middel van hulpen die moeder natuur ons gegeven heeft. Daarnaast ook veel meer harmonie, balans en gedragenheid, veel meer ‘schwung’, veel meer tempocontrole en bovendien veel lichter in de hand als je wél met teugels rijdt.
Mijn mooiste galopwissels in pirouettes met Ivo waren zonder hoofdstel! Om maar niet te spreken van de kick die het geeft om zonder hoofdstel te springen :o). Ik vind het teugelloos rijden nu zo belangrijk dat ik het met al mijn paarden doe!

 

Hoe minder je je handen nodig hebt, hoe beter!

We nemen even een kijkje in het paard. De tong is verbonden aan het tongbeen. Het tongbeen en de kaken van je paard zijn door spierketens verbonden aan schouderblad, bovenarm en borstbeen. Elke belemmering van tong en kaken van je paard heeft via deze spierverbindingen direct invloed op de bewegingsvrijheid van de voorbenen. En daar houdt het niet op omdat via spier- en bindweefselketens de voorhand met de romp en achterhand is verbonden.

hyoid spierverbindingen

 

Zonder teugels rijden verbetert zo ongeveer alles!

Wij mensen (jaaaaa, ik ook!) hebben nu eenmaal een sterke behoefte aan een gevoel van controle. Zodra we iets in handen hebben – of dat teugels zijn of een neckrope maakt niet uit - gaan onze handen en armen al snel van alles doen: controle uitoefenen en ‘hulpen’ geven. Dit is ook de reden waarom ik bij teugelloos rijden doorgaans ook geen neckrope gebruik.
Op het moment dat we iets in handen hebben vergeten we vaak alle andere manieren waarop we met het paard kunnen communiceren: de mind to mind, heart to heart, body to body connectie. Hoe meer je kan communiceren door middel van lichaamstaal hoe minder je de teugels of neckrope nodig hebt, hoe stiller en intiemer de verbinding en hoe groter de harmonie.

 

Teugelloos Galop

Teugelloos rijden voor de kick, voor vrijheid en verbinding

Toen ik eenmaal het communiceren zonder teugels voor elkaar had gaf dat zo’n gevoel van balans, vrijheid en verbinding, dat ik het niet meer kon laten! Het is zo’n fijn gevoel als je paard je zo goed begrijpt en als je zo samen met je paard kan bewegen! En het is zo leuk om jezelf en je paard dan uit te dagen met allerlei oefeningen, obstakeltraining, sprongetjes en nog veel meer!

 

Maar hoe communiceer je dan wel?

Om je lichaamstaal zo gericht te kunnen gebruiken is wel wat oefening vereist. Oefeningen waarmee je je lichaamsbewustzijn, coördinatie en precisie ontwikkelt. Teugelloos rijden boost je rijvaardigheid! Daarbij moet je denken aan heel bewust gebruik van …

  • Energie
  • Focus en intentie
  • Ademhaling
  • Balans
  • Houding en zit
  • Benen
  • Eventueel twee korte sticks of stijve zweepjes

Als je wil dat je paard er iets van begrijpt is niet alleen het geven van de duidelijke hulpen belangrijk. Ook het stil zijn – “actief neutraal” – is een kunst.  Als er teveel “ruis op de lijn” is dat zal je paard namelijk de subtielere hulpen niet meer opmerken. Systematische oefening met je paard zorgt ervoor dat hij leert wat elke afzonderlijke hulp precies betekent.
Eén van de mooiste ervaringen is waneer je opmerkt dat je paard echt 100% op je gaat letten. Ik denk dan wel eens “NOW we’re talking!”.

 

 

Freestylehaakje

Een veilige start

De basis voor de communicatie wordt gelegd in grondwerk. Als paard en ruiter namelijk de belangrijkste basisbewegingen al beheersen is het daarna vanuit het zadel veel gemakkelijker.
Natuurlijk is het vervolgens niet slim om je teugels er zomaar ineens af te doen en dan een schietgebedje te doen in de hoop dat alles goed komt. Het beste hang je de teugel bijvoorbeeld in een karabijnhaakje aan je zadel. Dan kan je de teugel echt loslaten en pak je hem alleen op als het echt (écht!) niet anders lukt.
Als je aanvoelt dat het vertrouwen en de communicatie tussen jou en je paard helder genoeg is - door een systematische opbouw van oefeningen - dán is het tijd om de teugels of het hele hoofdstel echt eraf te doen. Je zal merken dat dat toch even gek aanvoelt of een beetje spanning in je teweeg brengt maar als het éénmaal gaat, dan geeft dat zo’n gevoel van vrijheid en samenzijn tegelijk!

 

 

Behalve de kick nog veel meer winst. Enkele voorbeelden.

(Ik hanteer een systematische opbouw voor teugelloos rijden zodat we succes op succes kans stapelen. Dit is dus geen ‘handleiding’.)
De handigste hulp die ik mijn paarden heb geleerd is dat ze afremmen of een overgang naar een lagere gang maken als ik mijn navel intrek en enigszins hoorbaar uitadem: “wwvvvv”. Dat is niet alleen bij dressuur, maar ook bij springen en buitenrijden super handig.
Natuurlijk is het ook erg nuttig om te leren sturen zonder gebruik van je teugels zodat je rechte lijnen, hoeken en wendingen kunt rijden op je intentie, zit en beenhulpen.
Wil je je paard goed in balans brengen, zodat hij “rechtgericht” of in “vertikale balans” loopt, dan is een precieze communicatie met je zit en/of benen over de positie van de schouders enorm waardevol.

 

 

Meer informatie of leren hoe je dit in de praktijk brengt?

Cursus Teugelloos Rijden

Ook tijdens de 5 Day Intensives of een apart georganiseerde clinic kan je Teugelloos Rijden leren.

Bekijk ook eens de video “Meer met minder, naar spoorloos, bitloos en onbeteugeld’.

Wil je op de hoogte blijven van lesmogelijkheden en nieuwe artikelen? Meld je dan aan voor de gratis Tip & Updates en ontvang alvast het ebook "Meer presteren met minder moeite" als kadootje.


4 soorten teugelverbinding

Alles wat je paard doet en denkt kun je voelen door je teugels ... en andersom geldt dat meestal ook.

Voor jou als ruiter zijn er eigenlijk maar twee standen mogelijk voor teugelcontact: zenden of ontvangen. Is je hand heel druk met zenden? Dan zal je weinig informatie van je paard voelen. Vaak blijkt dat minder doen met je hand meer resultaat oplevert. En minder doen, dat is een hele kunst. Maar iedereen kan het leren en je paard zal het waarderen!

Grofweg zijn er 4 SOORTEN TEUGELVERBINDING:

  1. Geen verbinding: je teugels hangen door. Je bent voor communicatie en informatie aangewezen op de verbinding van zit en benen, op je gevoel voor balans en op wat je ogen zien
  2. Passieve verbinding: constante lichte verbinding. Je hand volgt je paard volledig in de beweging van hoofd en hals. Er is geen beperking, geen begrenzing, geen hulpen, alles is neutraal. Als een stille telefoonlijn zonder storingen en ruis
  3. Begrenzende stille verbinding: Je hand is neutraal (=geeft geen hulpen) maar geeft niet bij alles mee. Er is een beperking of een begrenzing, zonder dat er sprake is van trekken.
  4. Actieve verbinding: dit zijn de echte teugelhulpen. Hier is je hand aan het zenden.

Wat wil je paard NIET?

  • Een wisselende verbinding, los-vast, als krakende en haperende telefoonlijn. Hierbij moet je paard zit voortdurend aanpassen en raakt hij gemakkelijk verward en uit balans.
  • Een ruiterhand die voortdurend zendt en weinig ontvangt.

Met teugelvaardigheid kunnen we gemakkelijk een dag vullen. Dat doen we dan ook in de Jaaropleiding Blokkadevrij Trainen. Veel prakijkoefeningen, niet alleen te paard maar ook zonder paard. Zodat we zonder ons paard lastig te vallen van alles kunnen uitproberen en stuntelen zoveel we willen. Altijd weer een dag voor veel eye-openers en fun!

Maar eerst: let eens voor jezelf op welke van die 4 soorten teugelverbinding je in de praktijk gebruikt!

Meer weten?

Klik hier om meer te weten over de Jaaropleiding Blokkadevrij Trainen.


Alles wat je paard doet of denkt kun je voelen door je teugels

  • Heb jij het gevoel dat je voortdurend je paard "aan de teugel" moet houden?
  • Ben je bang dat hij direct niet meer "in de krul" loopt zodra je even je hand, been of zit ontspant?
  • Zit je paard "vast" aan één kant en valt hij over binnen- of buitenschouder in de wending?
  • Is de verbinding met de teugels strak of juist te los?

Bedenk dan dat de kwaliteit van de verbinding het resultaat is van wat er in de rest van je paard gebeurt. En dat je wat je in je handen voelt meestal dus niet met je handen op kunt lossen!

Alles wat je paard doet of denkt kun je door je teugels voelen. Dat kan alleen als je handen in de "ontvangststand" staan en niet druk bezig zijn om je paard te micromanagen.

Eerder heb ik een bericht geschreven over de 4 soorten teugelverbinding (zie HIER). Dit verhaal sluit daarop aan.

Informatie ontvangen door je teugels kan alleen als je handen niet aan het "zenden" zijn.

Als je even niet bezig niet bezig bent met begrenzen of hulpen geven ... als je voelt NAAR je paard ... als je de feedback die je krijgt via je teugels tot je door laat dringen ... als je niet voelt met je handen maar DOOR je handen ...

Dan kun je enorm veel informatie ontvangen over de "staat van je paard". En met die informatie kun je doelgericht op zoek naar een oplossing.

Is je paard ONTSPANNEN (fysiek en mentaal), ENERGIEK en in BALANS (links-rechts, voor-achter en de combinatie daarvan) dan zal er vanzelf een zachte verende en symmetrische verbinding ontstaan, waarbij het paard ook VANZELF NAGEEFLIJK wordt.

Als je de nageeflijkheid probeert met je hand af te dwingen, merk je doorgaans dat het goede gevoel in je hand voortdurend de neiging heeft weer te verdwijnen. Dat komt dan omdat het paard in zijn lichaam en geest niet de juiste combinatie van ontspanning, energie en balans heeft. Oftewel: de hoofd en halshouding die je met je hand bewerkstelligt is niet in harmonie met de rest van je paard.

Daarentegen: ECHTE BALANS VOELT ALTIJD GOED! Voor je paard en ook voor jou.

Echte balans is mogelijk als de ontspanning, energie en balans met elkaar in overeenstemming zijn, zodanig dat BEWEGINGSVRIJHEID ontstaat: een beweging zonder blokkades of compensatiemechanismen.

De meeste ruiters gaan voor het plaatje en nemen niet de tijd om het WOW! gevoel van een echt in balans lopend paard te zoeken.

Mijn advies: Dwing de nageeflijkheid niet af met je hand. Neem de tijd om je teugelgevoel en teugelvaardigheid te ontwikkelen. Neem de tijd om het vertrouwen en de communicatie op te bouwen die nodig is. Pas die vaardigheden dan toe om die "Sweet Spot of Healthy Biomechanics" te vinden; die plek waar ontspanning, energie en balans samenkomen en waar je paard vanzelf gaat nageven.

Als je je paard kunt helpen om die "sweet spot" meer en meer zelf te vinden hebben jullie daar een LEVEN lang plezier van en een oersolide basis voor grote PRESTATIES zonder blessures.


Bitloos Een paar gedachten - Sport & Horsemanship United

Bitloos? Een paar gedachten...

Ik rijd graag bitloos… maar ik ben niet tegen bitten en rijd ook met bit. Als het zonder bit goed werkt zie ik geen reden voor gebruik van een bit. Als het zonder bit niet goed werkt dan rijd ik met bit.

Keuze van de optoming

Bitloos Een paar gedachten - Sport & Horsemanship United

Mijn voorkeur voor bepaalde bitloze optomingen wordt vooral bepaald door hoe het paard erop reageert en hoe goed de communicatie werkt. Dat zijn ook twee verschillende dingen.

Met reactie bedoel ik hoe het paard van zichzelf erop reageert, bijvoorbeeld er tegenaan hangen of duwen - te veel druk - er juist voor terugdeinzen of er bang voor zijn - waardoor het moeilijk is om een verbinding te creëren. Dat verschilt per paard en is afhankelijk van zowel zijn gevoeligheid, aangeleerd gedrag, natuurlijke balans, temperament, vorm van zijn hoofd etc. Ook de manier waarop je het hoofdstel op maat maakt is belangrijk. Zoals je op de foto hierbij kunt zien lopen er tal van aangezichtsspieren, bloedvaten en zenuwen over zijn gezicht. Het is altijd mogelijk dat je paard ergens hinder van ondervindt dus ik neem feedback van mijn paard altijd serieus.

Een aandachtspuntje bij alle bitloze opsommingen is dat er liefst een kaakband aan zit in plaats van een gewone keelriem. Hierdoor ligt de neusriem stiller, kan het hoofdstel minder makkelijk draaien en dan hoeft de neusriem ook niet strak te zitten.

Communicatie

Hoe goed de communicatie werkt is iets anders. Voor een goede communicatie moet het mogelijk zijn om de druk precies te doseren. Vooral belangrijk is dat de druk heel direct weggenomen kan worden als mijn paard een goed antwoord geeft op mijn hulp. In andere woorden: de “release” moet heel direct zijn. Denk maar aan de bekende one-liner "Pressure motivates. Release teaches".

Bitloos Een paar gedachten - Sport & Horsemanship United -2Mijn ervaring is dat de release van kingekruiste en kaakgekruiste hoofdstellen niet direct genoeg is. Als ik mijn hand ontspan is dat niet direct voelbaar omdat de banden of touwtjes niet direct los aanvoelen voor het paard. Daardoor wordt mijn paard niet direct genoeg beloond voor een goede respons en dat vertroebelt onze communicatie. Dat is beter bij bijvoorbeeld een hackamore, een bloemetje, een sidepull of iets wat daarop lijkt. Er zijn ook soorten kaptooms die goed werken, maar ik ben geen voorstander van een ketting in de neusriem of een klapperend ringetje op de neus. Zelf rijd ik op dit moment Skoki met een Dressage Naturally Riding Halter (zie de foto). Dat is eigenlijk een sidepull.

Verzameling

Als het om verzameling gaat dan is een optoming met schaarwerking naar mijn idee niet zo prettig. Het veroorzaakt gauw dat de nek teveel doorknikt en dat het paard achter de loodlijn komt. Dat leidt tot stuwen in plaats van dragen door de achterhand en tot een paard dat teveel op de voorhand gaat en in de hand drukt. Met een optoming zonder schaarwerking kun je gemakkelijker het paard vragen hoofd en hals zelf opwaarts te dragen met neus voor of aan de loodlijn. Dat heeft een positieve invloed op de balans van zijn hele lichaam.

Controle en aanleuning

Als het om veiligheid gaat dan zijn er ook nog wel een paar overwegingen. In kringen die aan bitten gewend zijn denkt men gelijk dat je zonder bit gaat verongelukken en dat je geen goede aanleuning kunt krijgen. Beide gedachten zijn gebaseerd op onbekendheid en onze natuurlijke behoefte aan controle. Echter de beste aanleuning en de meeste controle komt voort uit horsemanship en een goede opleiding van paard en ruiter. Ook het karakter van je paard telt mee. Matador bijvoorbeeld rijd ik normaal altijd met een vorm van sidepull maar op buitenritten is het niet verantwoord. Hij is van nature geen held en kan - zelfs ondanks alle "onverstoorbaar paard" training - enorm groot schrikken of bang zijn ineens. Dan wordt hij ongelooflijk sterk en ik moet ingrijpen vóórdat zijn benen met hem op de loop gaan. Bitloos lukt dat niet want daar loopt hij dan echt doorheen. Daarom rijd ik hem op buitenritten met een simpele dubbelgebroken watertrens.

Conclusie

Mijn ervaring is dat je, net als bij een bit, je paard de hulpen juist moet aanleren en dat de aanleuning dan niet veel anders aanvoelt dan met bit. Een goede aanleuning is immers niet het resultaat van wat er om zijn hoofd of in zijn mond hangt, maar van een goede combinatie van ontspanning, energie en balans en een goede ruiterhand.


Hulpen voor achterwaarts verwarrend?

Verschil tussen Parelli NH en dressuur

De hulpen vanuit dressuur: bekken kantelt naar voren, benen iets naar achteren leggen en die drijven voorwaarts, hand sluiten. Doel: activeren van de achterhand en de voorwaartse impuls met de teugels opvangen zodat hij achterwaarts gaat. De teugels hebben een duidelijke rol en dit doe je dus met teugelcontact.

De hulpen vanuit NH: bekken kantelt naar achteren (navel intrekken, de energie naar achteren sturen), gewicht meer naar achteren verplaatsen, evt. onderbeen iets naar voren en die drijven achterwaarts, evt. ondersteunt door neckrope optillen, met een stokje voor de schouder aantikken en als laatste de teugel. Doel: je paard te vragen op eigen benen achterwaarts te gaan en ook achterwaarts te denken. De teugelhulpen spelen hier als het goed is uitsluitend een rol als je paard nog geen respons geeft op de andere hulpen. Je kunt dit zowel met als zonder teugelcontact doen.

Verwarrend of aanvullend?

Verwarrend voor je paard want tegengestelde hulpen? Dat valt mee. Je paard is uitstekend in staat om beiden te begrijpen, maar als hij nog niet zelfstandig achterwaarts kan gaan - en denken! - leidt de dressuur werkwijze in de praktijk nogal eens tot weerstand. Voornamelijk omdat er tegengestelde signalen worden gebruikt: voorwaarts drijven en tegenhouden met de teugel. De overeenkomsten: Energie naar achteren sturen, onderrug en benen zacht. Ideaalbeeld: dat je door middel van uitsluitend een kleine zithulp en het naar achter sturen van de energie je paard vlot achterwaarts kunt laten gaan. Dat hij daarbij achterwaarts denkt, zichzelf in balans houdt en zijn gewicht naar achter verplaatst zodat hij daarbij daalt in de achterhand. Als je zit- of energiehulp nog niet voldoende door komt krijg je in beide gevallen grotere secundaire hulpen. Als de respons uitblijft of het is (nog) niet goed aangeleerd uit dat zich in:

  • Dressuur: je kiept teveel voorover, rug hol en trekken aan teugels.
  • NH: je hangt teveel achterover, flapperende benen.

Opbouw

Zelf leer ik het mijn paarden eerst aan op de NH manier, in freestyle, omdat je daarmee de hulpen van je zit en energie goed kunt aanleren zonder automatisch naar je teugel te grijpen. En omdat je paard dan leert op zijn eigen benen en in zijn eigen balans achterwaarts te gaan.

Naarmate je verder komt in de dressuur worden je zithulpen steeds meer bevestigd, steeds subtieler, en komt je bekken rechterop ten opzichte van je paard omdat die meer daalt in de achterhand. Je blijft zelf dan ook in meer verzamelde opgerichte positie (let wel: dan moet er dus wel voldoende energie zijn!). Maar steeds: je stuurt de energie naar achter en onderrug en benen zacht.

Leuk en nuttig! Oefening zonder paard

Experimenteer zelf, zonder paard, lopend, door te schakelen tussen voorwaarts en achterwaarts, langzaam en snel. Denk hieraan:

  • Ben ik, als ik voorwaarts loop, klaar om achterwaarts te gaan? Wat verandert precies in mijn lichaam er op het moment dat ik het achterwaarts inzet?
  • Ben ik klaar om voorwaarts te gaan als ik achterwaarts ga? Wat verandert er op het moment dat ik van achterwaarts naar voorwaarts ga?

Doe deze oefeningen eerst langzaam en daarna vanuit een drafje. Je zult dan merken dat je niet teveel voor of achterwaarts kunt leunen maar dat er meer balans en stabiliteit voor nodig is (core stability) naarmate je het met meer energie doet. Je zult ook merken dat meer energie ervoor zorgt dat je meer buigt in je gewrichten. Dat is dus ook wat je van je paard vraagt!


day intensive

Dressage Naturally: Finding the Sweet Spot of Healthy Biomechanics - Presentatie Equiday Advanced 2013

Tijdens de Equiday Advanced in 2013, gaf ik een presentatie over de Sweet Spot of Healthy Biomechanics. Je kunt de hele hier presentatie bekijken en downloaden!

Download dit artikel


It's all about balance! - Equiday Magazine 2013

Balans is een voorwaarde voor nageeflijkheid, verzameling en blessurevrij rijden. Balans voelt goed: vrij, lichtvoetig, harmonieus. Hoe help je je paard om die balans te vinden?

Download dit artikel