Hulpen

Je paard "voor het been rijden"... maar hoe dan? (Bit-Cap Magazine)

Je paard “voor het been rijden” … maar hoe dan?

Wat is dat eigenlijk “voor het been rijden”? Gaat het eigenlijk wel om het been? En hoe creëer je dat gevoel eigenlijk?

Bit-Cap Magazine interviewde Liesbeth over dit onderwerp en maakte er een leerzaam artikel van in Bit-Cap Magazine van december 2022.

Download dit artikel


Ademtaal spreken met je paard: puur natuur!

Praten over Ademtaal

Ademtaal: de meest subtiele en natuurlijke "hulp" in grondwerk en rijden 

Eén van de grootste uitdagingen waar je voor staat als ruiter is het steeds subtieler en onzichtbaarder maken van de hulpen. Niet alleen omdat dat er mooi uitziet maar vooral:

"Hoe subtieler en natuurlijker je hulpen, 

hoe minder je je paard stoort 

en hoe vrijer hij kan bewegen"

 

Wijze lessen van Mark Rashid over softness, meebewegen en ademhalen

Het is vele jaren geleden dat ik met Matador inschreef voor een clinic in Hamburg met Mark Rashid.
Op dat moment - kersvers net uit de dressuursport gestapt en op zoek naar hoe het anders kan - was dat op zijn zachtst gezegd een Life Changing experience!

Ik was de enige deelnemer met een "dressuurpaard", de enige die niet in een Western zadel reed, de enige "dressuurmiep" en er zaten meer dan 100 toeschouwers op de tribune. Ik hield mijn adem in want ik had letterlijk geen idee wat me te wachten stond. Zo'n moment waarop alleen pure nieuwsgierigheid je redding is :o)

Hij veranderde dat weekend mijn hele leven maar als ik het even beperk tot het rijden was het allerbelangrijkst wat ik van hem leerde de "softness" in mind&body, de beheersing van mijn ademhaling en de kunst van het meebewegen, zowel rond het paard als op het paard.

Die ademhaling, daarvan weet ik nu uit ervaring - met mezelf en met veel studenten - dat die vaak een prachtige sleutel is in de relatie en communicatie met je paard. Niet alleen op de grond maar ook ter vervanging van grotere hulpen in het zadel. Een prachtige kans dus om je rijden te verfijnen!

Ademtaal is puur natuur

Paarden zijn van nature heel gevoelig voor veranderingen in de ademhaling van hun soortgenoten. Daardoor kan je als ruiter of trainer ook heel goed met je paard communiceren door middel van je ademhaling. Als je controle hebt over je ademhaling kan je ademtaal spreken met je paard!

Die ademtaal kan je gebruiken voor het krijgen van meer harmonie en ritme, voor ontspanning of juist voor aanspanning. Zelfs letterlijk als hulp, soms hoorbaar voor je paard, soms alleen voelbaar.

Hoe adem jij?

Let eerst eens op hoe je gewoonlijk ademhaalt. Hoe oppervlakkig of diep haal je adem? Hoe snel of hoe langzaam? Hoe losjes of hoe strak?
Als je inademt beweegt dan alleen je borst of kan je ook dieper ademen, tot aan je middenrif, tot in je buik of vult je je longen zo diep en ontspannen dat ook je rug en "flanken" zich vullen rondom?

Om goed te kunnen communiceren met je ademhaling is het belangrijk om losjes, diep en ritmisch te leren ademhalen.  Dat kan je leren door middel van allerlei oefeningen zoals je wel tegenkomt in bijvoorbeeld yoga, meditatie of martial arts zoals aikido.

Een simpele oefening is ook om je vingers op je borstbeen te leggen, je aandacht naar dat punt te brengen en dan daarnaartoe te ademen. Dan je handen op je middenrif (net onder je ribben), op je onderbuik, je rug of in je zij om te oefenen om daarnaartoe te ademen. Hoe je uitademt is ook belangrijk: adem rustig en diep uit vanaf die plek waar je hand ligt.

Het resultaat van een diepe kalme ademhaling is ontspanning van jezelf en je paard, soepeler meebewegen in je zit, beter voelen wat er in het paard onder je gebeurt, zachtere schouders, armen en handen en dus ook fijner teugelcontact. Je wordt vrijer en meer gebalanceerd in je lichaam en kan je ledematen onafhankelijk van elkaar bewegen.

Leuke tip: Zoek eerst een diepe rustige ritmische ademhaling en glimlach daarbij. Voelt goed he? Vervolgens trek je een ernstig gezicht met een frons op je voorhoofd. Kan je nu nog steeds zo fijn ademhalen? Waarschijnlijk niet! Hoe mooi is het dus om een glimlach op je gezicht te toveren voor jezelf en voor je paard!

Wat kan je allemaal zeggen met je ademhaling?

Ho! De handigste hulp die ik mijn paarden heb geleerd is dat ze afremmen of een overgang naar een lagere gang maken als ik mijn navel intrek en enigszins hoorbaar uitadem: “wwvvvv”. Het voelt alsof je vanuit je buik een ballon leeg laat lopen. Die hulp is niet alleen bij dressuur, maar ook bij grondwerk, springen en buitenrijden super handig en duidelijk voor je paard. Zo heb ik veel minder vaak mijn teugel nodig voor ophoudingen of remmen en het hele rijden voelt dan veel fijner.
In de film "Grondworkexercises for Riding with Lightness" hoor je mij dit ook doen bij het aan de hand lopen en stoppen met Jane.

Go! Voorwaarts, meer energie of meer impuls of een overgang naar een hogere gang. Hoe? Adem in en adem dan uit met duidelijke intentie voorwaarts in de bewegingsrichting. Ik zeg het soms letterlijk, bijvoorbeeld als Jane even twijfelt tijdens een buitenrit: Go!

Relax! Voor het overbrengen van ontspanning terwijl je paard beweegt. Hoe? Door een diepere en langzamer ademhaling. Door vanuit je buik dieper uit te ademen en je spieren te ontspannen en je uitademing iets langer te laten voortduren.

Handige tip: Gaat het vooral erom zelf te ontspannen dan kan je gaan "passen tellen". Tel eens terwijl je rondstapt hoeveel passen jouw uitademing duurt. Is het bijvoorbeeld 3 passen? Probeer daar dan eens 4, 5 of 6 van te maken door rustiger, geleidelijker en dieper uit te ademen. Een vergeet niet: een glimlach op je gezicht of praten tegen je paard helpen ook om beter te ademen.

Game over! Om je paard te vertellen dat de oefening geheel ten einde is adem je hoorbaar diep uit vanuit je buik, rug en flanken. Pfffffffff. Of zucht. Zo weet je paard dat hij niets meer hoeft te doen en klaar is met de oefening. Dat hij mag stoppen en ontspannen.

Ritme en sprong in de galop! Een echte eye opener was voor mij en Matador hoe het aanpassen van je ademhaling aan het ritme van de galop die galop enorm kan verbeteren: meer sprong en meer ontspanning. Nu is het niet voor iedereen te doen om in- en uit te ademen in één galopsprong zoal.s je paard ook doet maar je kan bijvoorbeeld beginnen met twee galopsprongen inademen en twee galopsprongen uitademen. In in - uit uit.

Kortom er is een wereld te winnen in de communicatie met je paard door gebruik van je Ademtaal!

Happy Breathing!

Liesbeth Jorna

 

P.S.
Als je dit artikel of delen daarvan wil delen is dat goed, mits je dit erbij vermeldt: “Bron: “Ademtaal spreken met je paard: puur natuur!” van Liesbeth Jorna op de website van Sport & Horsemanship United (www.sporthorsemanshipunited.nl)”

TIP: In de Jaaropleiding Blokkadevrij Trainen leer je deze oefeningen ook in de praktijk!

 


Game of Energy

Eén van belangrijkste voorwaarden voor fijn rijden is dat je kunt communiceren over energie, of impuls zoals dat in dressuurtermen heet. Dat je een energieniveau kunt kiezen en dat je paard het kan behouden zonder dat je hem er voortdurend aan moet herinneren.

Wat is energie?

Energie heeft iets te maken met snelheid maar gaat vooral om het actief ondertreden van de achterbenen waardoor de beweging meer uitdrukking en veerkracht krijgt en ‐ in draf of galop ‐ meer zweefmoment. Een paar voorbeelden:

  • Weinig energie: je paard is traag, hij sloft en gebruikt zijn spieren nauwelijks. Dit is belastend voor zijn pezen en banden. De beweging voelt voor de ruiter stotend aan.
  • Veel energie maar vooral bestaand uit snelheid: de beweging is haastig, vlak, niet in evenwicht en op de voorhand. De regelmaat gaat verloren en je paard is moeilijk te stoppen.
  • Energie met veel snelheid en draagkracht: uitgestrekte draf met veel balans en zweefmoment.
  • Energie met weinig snelheid en veel draagkracht: verzamelde gangen, (arbeids)pirouettes en passage.

Maak er een spel van!

Kun je op elk moment energie vragen? En het op elk moment het weer laten smelten naar ontspanning? Om met de reglementen van de KNHS te spreken: impuls moet door de ruiter opgewekt én beheerst zijn. Maar hoe doe je dat nou? De Game of Energy bestaat uit vier stappen: verbeelden, creëren, behouden en variëren van de energie. Als voorbeeld de arbeidsdraf want die is een belangrijke "thuisbasis" voor je training.

Verbeelden

Als jij niet weet wat je van je paard verwacht, hoe moet je paard dat dan weten? Zorg dus dat je een plaatje of gevoel in je hoofd hebt voor je iets vraagt. Verbeeld je hoe de arbeidsdraf moet voelen: actief vanuit de achterhand, jou in evenwicht meenemend, gelijkmatig en elastisch. Met een energie van bijv. een 7 op een schaal van 1 tot 10. Een energie die voor jou en je paard gemakkelijk vol te houden is (misschien nu nog niet, maar op termijn).

Creëren

Creëer het: draaf aan en doe wat nodig is om die 7 te krijgen (zie de droomhulp). Benoem het moment waarop het een 7 is zodat je dat gevoel kunt onthouden. Superbelangrijk: laat je paard weten als hij een goed antwoord gaf!

Behouden

Als je met gemak een goede respons van je paard krijgt kun je naar de volgende stap: volhouden van de arbeidsdraf. Vraag je zelf steeds af: "is het nog een 7?" Nee? Doe direct wat nodig is om die 7 te herstellen. Schiet je daarbij even je doel voorbij dan is dat niet erg. Ja? Check dan: ben ik neutraal? Heb je het gevoel dat je moet inhouden of drijven, dan ben je niet neutraal. Pas als je paard zelfstandig zijn arbeidsdraf volhoudt heb je een fijne basis voor verdere ontwikkeling.

Variëren

Dan kun je gaan spelen met energie. Bijv. door tempowisselingen en overgangen op rechte lijnen en in steeds moeilijker manegefiguren en zijgangen. Voel! Naar dingen als paslengte, ritme, losgelatenheid, op de voorhand vallen, afdruk, haastig of juist terughoudend zijn etc. Rijd niet door rood licht: houd rekening met wat je paard aankan want de motivatie van je paard mag niet verloren gaan. Wees nieuwsgierig, experimenteer en beloon je paard voor elke goede poging.

Leer meer!

Een gedetailleerde uitleg van hoe je het in de praktijk kan opbouwen leer je in dit e-book.


Blokkadevrij trainen vanuit hart voor je paard (Bit Focus)

De meesten van ons zijn met paarden begonnen vanuit een hart voor paarden. “We zijn gefascineerd door hun schoonheid, kracht en eerlijkheid. We zijn als ruiter verslaafd aan het gevoel dat je de energie, kracht en balans samen met een paard kan delen. In het streven naar een ‘correcte’ manier van rijden of naar steeds betere resultaten in de wedstrijdring lopen we het risico dat waar het ons om begonnen was – hart voor je paard – naar de achtergrond vervaagt.” Dat is niet nodig volgens Liesbeth Jorna. “Plezier en prestatie kunnen prima samengaan.”

Download dit artikel uit Bit Focus december 2020


Freestylehaakje

Teugelloos Rijden: voor de kick en voor een boost van je rijvaardigheid

Ride naturally – heart to heart, mind to mind, body to body”

Durf jij je teugels los te laten in stap, draf en galop? Kan je remmen en sturen zonder teugels of neckrope? Kan je via je intentie, zit en benen zo goed met je paard communiceren dat je met een heel stil en licht teugelcontact kunt rijden?

 

Hier word je echt een betere ruiter van!

Het rijden zonder teugels heeft voor mij veel meer opgeleverd dan ik ooit voor mogelijk had gehouden! Niet alleen het plezier en de kick maar vooral de veel subtielere communicatie door middel van hulpen die moeder natuur ons gegeven heeft. Daarnaast ook veel meer harmonie, balans en gedragenheid, veel meer ‘schwung’, veel meer tempocontrole en bovendien veel lichter in de hand als je wél met teugels rijdt.
Mijn mooiste galopwissels in pirouettes met Ivo waren zonder hoofdstel! Om maar niet te spreken van de kick die het geeft om zonder hoofdstel te springen :o). Ik vind het teugelloos rijden nu zo belangrijk dat ik het met al mijn paarden doe!

 

Hoe minder je je handen nodig hebt, hoe beter!

We nemen even een kijkje in het paard. De tong is verbonden aan het tongbeen. Het tongbeen en de kaken van je paard zijn door spierketens verbonden aan schouderblad, bovenarm en borstbeen. Elke belemmering van tong en kaken van je paard heeft via deze spierverbindingen direct invloed op de bewegingsvrijheid van de voorbenen. En daar houdt het niet op omdat via spier- en bindweefselketens de voorhand met de romp en achterhand is verbonden.

hyoid spierverbindingen

 

Zonder teugels rijden verbetert zo ongeveer alles!

Wij mensen (jaaaaa, ik ook!) hebben nu eenmaal een sterke behoefte aan een gevoel van controle. Zodra we iets in handen hebben – of dat teugels zijn of een neckrope maakt niet uit - gaan onze handen en armen al snel van alles doen: controle uitoefenen en ‘hulpen’ geven. Dit is ook de reden waarom ik bij teugelloos rijden doorgaans ook geen neckrope gebruik.
Op het moment dat we iets in handen hebben vergeten we vaak alle andere manieren waarop we met het paard kunnen communiceren: de mind to mind, heart to heart, body to body connectie. Hoe meer je kan communiceren door middel van lichaamstaal hoe minder je de teugels of neckrope nodig hebt, hoe stiller en intiemer de verbinding en hoe groter de harmonie.

 

Teugelloos Galop

Teugelloos rijden voor de kick, voor vrijheid en verbinding

Toen ik eenmaal het communiceren zonder teugels voor elkaar had gaf dat zo’n gevoel van balans, vrijheid en verbinding, dat ik het niet meer kon laten! Het is zo’n fijn gevoel als je paard je zo goed begrijpt en als je zo samen met je paard kan bewegen! En het is zo leuk om jezelf en je paard dan uit te dagen met allerlei oefeningen, obstakeltraining, sprongetjes en nog veel meer!

 

Maar hoe communiceer je dan wel?

Om je lichaamstaal zo gericht te kunnen gebruiken is wel wat oefening vereist. Oefeningen waarmee je je lichaamsbewustzijn, coördinatie en precisie ontwikkelt. Teugelloos rijden boost je rijvaardigheid! Daarbij moet je denken aan heel bewust gebruik van …

  • Energie
  • Focus en intentie
  • Ademhaling
  • Balans
  • Houding en zit
  • Benen
  • Eventueel twee korte sticks of stijve zweepjes

Als je wil dat je paard er iets van begrijpt is niet alleen het geven van de duidelijke hulpen belangrijk. Ook het stil zijn – “actief neutraal” – is een kunst.  Als er teveel “ruis op de lijn” is dat zal je paard namelijk de subtielere hulpen niet meer opmerken. Systematische oefening met je paard zorgt ervoor dat hij leert wat elke afzonderlijke hulp precies betekent.
Eén van de mooiste ervaringen is waneer je opmerkt dat je paard echt 100% op je gaat letten. Ik denk dan wel eens “NOW we’re talking!”.

 

 

Freestylehaakje

Een veilige start

De basis voor de communicatie wordt gelegd in grondwerk. Als paard en ruiter namelijk de belangrijkste basisbewegingen al beheersen is het daarna vanuit het zadel veel gemakkelijker.
Natuurlijk is het vervolgens niet slim om je teugels er zomaar ineens af te doen en dan een schietgebedje te doen in de hoop dat alles goed komt. Het beste hang je de teugel bijvoorbeeld in een karabijnhaakje aan je zadel. Dan kan je de teugel echt loslaten en pak je hem alleen op als het echt (écht!) niet anders lukt.
Als je aanvoelt dat het vertrouwen en de communicatie tussen jou en je paard helder genoeg is - door een systematische opbouw van oefeningen - dán is het tijd om de teugels of het hele hoofdstel echt eraf te doen. Je zal merken dat dat toch even gek aanvoelt of een beetje spanning in je teweeg brengt maar als het éénmaal gaat, dan geeft dat zo’n gevoel van vrijheid en samenzijn tegelijk!

 

 

Behalve de kick nog veel meer winst. Enkele voorbeelden.

(Ik hanteer een systematische opbouw voor teugelloos rijden zodat we succes op succes kans stapelen. Dit is dus geen ‘handleiding’.)
De handigste hulp die ik mijn paarden heb geleerd is dat ze afremmen of een overgang naar een lagere gang maken als ik mijn navel intrek en enigszins hoorbaar uitadem: “wwvvvv”. Dat is niet alleen bij dressuur, maar ook bij springen en buitenrijden super handig.
Natuurlijk is het ook erg nuttig om te leren sturen zonder gebruik van je teugels zodat je rechte lijnen, hoeken en wendingen kunt rijden op je intentie, zit en beenhulpen.
Wil je je paard goed in balans brengen, zodat hij “rechtgericht” of in “vertikale balans” loopt, dan is een precieze communicatie met je zit en/of benen over de positie van de schouders enorm waardevol.

 

 

Meer informatie of leren hoe je dit in de praktijk brengt?

Cursus Teugelloos Rijden

Ook tijdens de 5 Day Intensives of een apart georganiseerde clinic kan je Teugelloos Rijden leren.

Bekijk ook eens de video “Meer met minder, naar spoorloos, bitloos en onbeteugeld’.

Wil je op de hoogte blijven van lesmogelijkheden en nieuwe artikelen? Meld je dan aan voor de gratis Tip & Updates en ontvang alvast het ebook "Meer presteren met minder moeite" als kadootje.


Rio, de start van een revalidatietraject. Wat doen we precies en waarom?

Totaal ongepland is een nieuweling aan onze familie toegevoegd: Raskanio, kortweg Rio.
Hij kwam per toeval op ons pad, 12 jaar oud, afkomstig uit Letland/Litouwen, nog maar een jaar geleden geruind en met wedstrijdervaring op Intermediair 1 niveau.

 

Het eerste dat opviel: zijn ademhaling is niet okee!

Zijn trainer mij zag spelen met Skoki en vroeg of ik hem zou kunnen helpen met het oplossen van schrikachtigheid en een onzuivere stap bij Rio. Long story short … Ik heb een uurtje met hem gespeeld en merkte dat er van alles niet helemaal in orde was maar dat hij heel graag alles goed wil doen en begrijpen. Zijn enorm vriendelijke karakter sprak ons zo aan dat we hem hebben gekocht! 

Het eerste wat mij opviel toen ik hem zag was dat hij helemaal strak stond. Zijn spieren voelden aan als steen hij haalde heel oppervlakkig adem. Hij was enorm bang om fouten te maken, had een enorm hoog niveau van “learned helplessness” en een groot gebrek aan zelfvertrouwen. Kijkend naar zijn lichaam droeg hij zijn hals als een tuiger, liep met een holle rug en zijn stap was lateraal. Op foto’s was kissing spines aangeetoond.
In deze toestand werd hij getraind om op internationaal niveau te presteren. Het behoeft denk ik niet veel toelichting om te begrijpen dat hij er echt niet best aan toe was!

Waar de toenmalige eigenaar dacht hem als leermeester voor een ambitieuze jonge ruiter te verkopen zag ik een revalidatieproject! Maar … op het moment dat ik dit verhaal schreef was hij inmiddels een maand bij ons en hij ontwikkelde zich geweldig fijn! Hij begon te begrijpen dat hij zelf zijn hersens mag  (en moet …) gebruiken en dat hij nieuwsgierig mag zijn. Baanbrekend! Langzaamaan viel ook het kwartje dat een foutje maken hem geen straf oplevert en kon hij steeds beter nadenken en ontspannen. 

Inmiddels zijn we een paar jaar verder en het gaat geweldig goed met hem! Hieronder kan je volgen wat we met hem hebben gedaan en waarom.

 

Eerst zijn hoofd, dan zijn lichaam

Omdat zijn bewegingen erg strak en stijf waren vroegen veel mensen of ik hem gelijk naar een osteopaat of andere body worker zou brengen. Mijn focus lag echter in de eerste weken vooral op zijn mentale en emotionele ontwikkeling. Als hij beter begrijpt wat er gebeurt en de kans krijgt om na te denken en keuzes te maken, krijgt hij meer zelfvertrouwen, nieuwsgierigheid en zelfstandigheid en raakt hij meer ontspannen. Zolang die geestelijke ontspanning er niet is heeft het weinig zin om van alles te doen aan zijn fysiek want alles wat een behandelaar los maakt zit zomaar weer vast door de stress. 

Een greep uit de dingen die we hebben gedaan om hem te helpen met zijn mentale en emotionele toestand: 

  • stilstaan en wachten … wachten … op tekenen van ontspanning, 
  • moving massage, zodat hij ook in beweging en bij aanraking durft te ontspannen en zich meer bewust wordt van zijn lichaam
  • de “7 games” van Parelli om een fijne basiscommunicatie op te bouwen. 
  • verplaatsen van voorhand of achterhand als isolaties zowel in stilstand als in stap en draf,
  • zonder hulpteugels balans en losgelatenheid vinden aan de longe en daarbij elke poging in de goede richting aanmoedigen.
  • leren ontspannen bij aanraking met zwepen, touwen en jassen, 
  • zelfstandig over plastic lopen, op verhogingen staan (zie foto) en door smalle doorgangen gaan waarbij hij in rust leert om zelfstandig en kalm zijn eigen hersens te gebruiken.
  • laten zakken van zijn hoofd en hals, 
  • inparkeren om op te stijgen aan twee kanten 
  • zelfstandig de trailer inlopen zonder dat ik meeloop.
  • cavalettiwerk aan de longe voor souplesse, buiging van gewrichten en rompstabiliteit (zie foto’s en later ook de video met meer gevorderd cavalettiwerk onder het zadel)
  • en gewoon lekker met de andere paarden mee op buitenrit. Feitelijk was dat de eerste keer dat ik erop zat: hup met Jane samen in de trailer, naar het bos, door het water, lekker fris en vrolijk vooruit!

Het is ongelooflijk hoe snel hij veranderde in zijn hoofd en mooi om te zien hoe dat al veel aan zijn lichaam verandert! Dit was een goed begin!

 

Een beetje meer paard worden

Daarnaast hebben we veel dingen veranderd die voor hem jarenlang “normaal” waren: geen bandages meer maar blote benen, ijzers eraf, stang en trens vervangen door een simpele bustrens, in de groep leven in plaats van isolatie en veel minder staluren. Hij is vrijwel zijn hele leven hengst geweest en moet nu eigenlijk opnieuw leren hoe het kuddeleven werkt. De merries vinden hem wel leuk maar Matador is baas en die vindt niet zomaar alles goed! De kudde – nu 6 paarden bij elkaar – begint hem nu langzaamaan te accepteren en we zien hem steeds vaker in de groep in plaats van op een afstandje. De enige momenten dat hij echt uit de groep moet is als één van de merries hengstig wordt. Hij springt er dan op en dat brengt veel te veel onrust en risico met zich mee.

 

Uit balans en veel te afhankelijk geworden van de ruiter

Maar dan is er ook het verhaal van zijn bewegingen. Daar moest echt veel aan veranderen. Op de foto bovenaan kan je duidelijk zien hoe arm de bespiering van de rug en achterhand is ontwikkeld en hoe de fascia in de achterhand verstrakt zijn. Hij is jarenlang gereden op een manier die zijn lichaam en geest niet goed heeft gedaan. “Self carriage” is de allerbelangrijkste factor om fysieke problemen bij rijpaarden te voorkomen: een eigen houding en een eigen balans. Van beiden was totaal geen sprake. Hij bleek erg scheef! Als hij even vertikale balans vond (het gewicht goed verdeeld over beide zijden en met ongeveer gelijke diagonalen) en de bovenlijn eindelijk een beetje durfde te ontspannen, dan viel hij zo naar voren dat hij moest versnellen om zijn lichaam overeind te houden. Ik merkte daarbij gelijk ook dat “er geen goede rem” op zat! In galop was het nog erger: hij was duidelijk gewend om door de ruiter “in de benen” gehouden te worden en kon in het geheel niet zijn eigen balans vinden of bewaren met een losse teugel. Hij probeerde zichzelf in balans te houden door hard te gaan en wist zich geen raad met bochten! Best spannend als je erop zat!

Een greep uit de dingen die we met succes hebben gedaan: 

  • aaien en zwaaien met de zweep, zodat hij er niet meer bang voor is en ik de zweep kan gebruiken om iets uit te leggen zonder stress
  • langzaam en in balans stappen zodat hij zijn passen af kan maken. Zijn stap is – zelfs in de wei – kort en telgang-achtig en ik weet inmiddels via vorige eigenaren dat dit echt in zijn genen verankerd zit. Zijn moeder en een volle broer bewegen precies hetzelfde in stap.
  • uitleggen van hulpen voor plaatsing van voor- en achterhand (zie foto’s onderaan), “drunken sailor exercise” (gewicht en richting afwisselend van linkerschouder naar rechterschouder en terug) “fishtailen” (achterhand van links naar rechts en terug terwijl de voorhand rechtuit gaat) in stap en draf. Als deze dingen licht en makkelijk gaan is het namelijk veel gemakkelijker om te communiceren bij de …
  • Na een paar weken voor het eerst een zo goed als symmetrische zweetprint onder het zadel!

    … “basic alignment exercise” voor het vinden van symmetrie en vertikale balans. Ik heb hier heel veel aandacht aan besteed en dat zal ook altijd zo blijven. Zonder die vertikale balans (of rechtrichten) is losgelatenheid en later verzameling zonder spanning totaal onmogelijk. Die symmetrische zweetprint op de foto hiernaast is niet vanzelfsprekend!

  • uitleggen van de “ho-hulpen” en achterwaarts op ademtaal en zithulpen (dus met zo min mogelijk teugelgebruik), vooral omdat hij moeite heeft om zichzelf in balans te houden en daardoor steeds harder gaat lopen. Een met behulp daarvan …
  • veel overgangen van stap/draf naar halt, waarbij mijn belangrijkste focus is dat hij fijn los en op lengte blijft in rug en hals.
  • “corners game” om in balans door hoeken en wendingen te gaan, 
  • halsstrekken zonder verandering van tempo en balans (al blijft hij hierbij nog wel teveel achter de loodlijn …)
  • slangenlijnen met veel buigingswisselingen voor souplesse en losgelatenheid
  • galopperen aan een losse teugel, ook in kleinere voltes

Allemaal oefeningen die erop gericht zijn dat hij lichte hulpen goed begrijpt en dat hij ontdekt dat hij zichzelf overeind kan houden. Zodat hij kan en mag ontspannen en zijn bewegingsvrijheid kan hervinden! Natuurlijk doen we niet al deze dingen tegelijk. Per keer kiezen we hier een aantal uit, zodat hij gelegenheid heeft om het ook allemaal te onthouden en verwerken.

 

De winst en de reis

De grootste winst? Een blij en gezien de historie optimaal gezond en los paard. Dat hij heeft geleerd om rustig na te denken en dat nieuwsgierig zijn gewaardeerd wordt. Dat zijn ademhaling weer normaal is. Dat hij kalm kan halsstrekken in draf zonder naar voren te vallen en daarbij heel ontspannen en tevreden briest! Dat hij lichte hulpen beter begrijpt en daardoor veel beter op eigen benen loopt. Dat hij zijn plezier in springen weer terug gevonden heeft. Dat hij nu ook regelmatig zonder hoofdstel wordt gereden en ook wissels en zijgangen kan lopen zonder teugels!

Een paar punten blijven altijd aandacht vragen. Zjn vertikale balans en losgelatenheid moeten we blijven ontwikkelen. Als je daar een poosje geen aandacht aan besteed wordt hij snel weer schever en stijver. Maar nu is zijn rug veel losser geworden, zijn achterbenen buigzamer, zijn passen langer en zijn stap zuiverder. En vooral: hij heeft er echt weer plezier in! Hij voelt zich zichtbaar en voelbaar beter!

 

raskanio band
Dit was een hele opgave. Hij had echt geen idee van wat zijn voeten moesten doen. Ook eraf duurde even :o)

 

Raskanio changing balance
Hij heeft de neiging om zijn rechtervoorbeen meer te belasten. Oefenen dus om zijn voorhand naar links te verplaatsen. En als die “communicatie op afstand” werkt kunnen we die balansverandering subtieler gaan inzetten om zijn vertikale balans te vinden.

 

Raskanio HQ yield
Ook de communicatie over de achterhandpositie bouwen we op. Door een combinatie van positionering van voorhand en achterhand kunnen we hem helpen om een betere balans te vinden waarbij hij ook de bovenlijn zal kunnen ontspannen.

 

Raskanio stapbalken
Cavalettiwerk voor bewustwording, coördinatie, souplesse en rompstabiliteit

Raskanio drafbalken

 

 

 

 

 

 

 

 

Meer inzicht en kennis zodat je zelf keuzes kan maken in de training?

Leren hoe je dit in de praktijk brengt? Doe dan mee aan de Jaaropleidingen Blokkadevrij Trainen


Een blij en blokkadevrij paard - word goed in simpel rijden

Een blij en blokkadevrij paard? Word goed in simpel rijden!

  • Verpruts niet wat moeder natuur cadeau geeft!
  • 2 fouten die bijna iedereen maakt
  • Blokkadevrij rijden houdt je paard gezond
  • 4 sleutels om daar goed in te worden
  • Een succesverhaal: transformatie in 5 minuten

Download dit artikel


A touch of genius

Hoe kan ik het zo simpel mogelijk maken - A touch of Genius

A touch of genius

"Any fool can make things bigger, more complex or more violent.
It takes a touch of genius - and a lot of courage - to move in the other direction" 

~Albert Einstein~

Hoe kan ik het zo simpel mogelijk maken - A touch of Genius

Eén van de vragen die mij als trainer en lesgever voortdurend bezighoudt is "Hoe kan ik het zo eenvoudig mogelijk maken?"

Ik heb gemerkt dat er enorm veel waarde wordt gehecht en status wordt ontleend aan zeer complexe verhalen, met veel onderlinge verbanden en het liefst onderbouwd met wetenschappelijke bronnen. Er is op zich natuurlijk niets mis met al die kennis - ik heb zelf ook een wetenschappelijke achtergrond - maar als je het naar de praktijk wil vertalen, zeker naar leerlingen en al helemaal naar paarden, dan is de kunst om de hoofdlijnen te pakken en je niet te laten verblinden en verlammen door alle details eromheen die ogenschijnlijk allemaal even belangrijk zijn.

Ik zie ook vaak dat er vaak grote gebaren en veel druk wordt gebruikt, zonder het paard de kans te geven om op een kleine hulp te reageren. We "schreeuwen" eerder dan dat we de tijd nemen om het helder uit te leggen. Terwijl het zooooo goed kan voelen als je paard je hulp echt begrijpt en op een klein gebaar een groot antwoord geeft.

Nou geloof ik echt dat iedereen wel wat heeft van die "touch of genius" dus (om elkaar te inspireren) MIJN VRAAG AAN JOU is:

Welk kleine ding verander jij in de omgang of training met je paard om het subtieler, eenvoudiger en vriendelijker te maken?

Welke hulp kun je weglaten?

Op welk moment kun je subtieler, aardiger of zachter zijn?

Welke dingen durf jij anders te doen dan "standaard" in jouw omgeving, om je paard beter te helpen?

***

Vond je deze tip interessant? Blijf dan op de hoogte en meld je aan voor de gratis Tips & Updates van Sport & Horsemanship United

 


KISSS trainingstip - Sport & Horsemanship United

Kisss

KISSS trainingstip - Sport & Horsemanship United

Als je merkt dat je paard moeite heeft met een oefening onthoud dan deze regel:

************************  3 X MIS? KISSS IT!  **********************

3 keer MIS? Als iets 3 keer niet goed lukt moet er een alarmbelletje in je hoofd afgaan! Er is namelijk altijd een reden voor als je paard niet doet wat jij had bedacht.

In plaats van steeds opnieuw te proberen met steeds hetzelfde resultaat, denk even na welk deel van de beweging voor je paard moeilijk is en bouw het opnieuw op met de strategie van “3 x MiS? KISSS IT!”

***Keep It Short***

Vraag slechts enkele passen en rijd er dan ontspannen weer uit zodat je paard zelfvertrouwen opbouwt.

***Keep It Slow***

Doe het eerst in stap totdat het soepel gaat en vraag dan pas weer dezelfde oefening in draf.

***Keep It Specific***

Isoleer dat stukje dat niet werkt of de hulp die paard niet begrijpt. Oefen dat apart, eerst uit halt, dan in stap etc. en probeer daarna de oefening opnieuw.

***Keep It Simple***

Oefen bijvoorbeeld een zijgang aan 1 kant totdat het goed gaat (en doe de andere kant morgen). En kies een slimme plek, bijvoorbeeld vanuit een wending, hoek of volte zodat je de buiging en positie al hebt en alleen de lijn hoeft te veranderen.

***Keep It Small***

Vraag wat minder buiging, wat minder verzameling, een makkelijker lijn, een lagere sprong en bouw dan weer geleidelijk op.

*** Keep It Soft***

Probeer met zeer lichte hulpen te beginnen. Check je energie, je ademhaling, je intentie en je uitdrukking of lichaamsspanning. Gebruik die bewust. Houd het zo licht mogelijk, zonder duwen en trekken.

Veel plezier, ook voor je paard!

L*

(Delen? Leuk!)


Intention first - Sport Horsemanship United

Intention first

Intention first - Sport Horsemanship United

Intention First!

Do you want lightness in your riding? 

Do you think that the further you develop in dressage or horsemanship, the lighter your aids and the more subtle your communication should become?

The lightest and most natural aid for your horse is your Intention.

To develop lightness and softness you can start with “radiating” your intention first, before you put on any physical aids or tools.

What is Intention?

Intention starts with having a clear mental picture of what you want your horse to do. Then you can transform that picture into Energy being sent in a specific Direction, to make it happen.

In short: Intention = Energy + Direction (I = E + D)

This Energy comes from your core and from your heart and should be based on that clear picture of the movement you would like your horse to make. 

The Direction is where you want your horse to go. It comes with Focus and the Position of your body. 

Energy and movement

Energy is not the same as movement. 

You can radiate very high energy almost without moving, by example when sending your horse backwards away from you. A sharp eye and/or a lifting of your chest may already be enough. 

The opposite - radiating total softness while moving a lot - is a very helpful skill when training unconfident or sensitive horses. 

Energy can also go in both directions: you can send it away from you or draw it towards you. How we can use our energy to send a horse forward or away is very common, but you can even invite your horse to run to you by energetically drawing your horse towards you.

Horses read intention by nature

Remember that horses by nature read your intention in very much detail! As prey animals and herd animals their lives depend on this. Sometimes just a slight turning of your body or a minimal shift in your focus or even in your mind can make all the difference for your horse. I notice that a picture or thought that comes to mind, and which translates into an intention, often gives enough clarity without him feeling forced. 

On the other hand … they read the lack of intention just as well! No intention means: no relevant information. In that case most horses choose to do what makes them feel the most comfortable. This is good to know, because his intentions may sometimes not be exactly your idea ;o) but also notice how you can offer your horse moments of relaxation this way.

Switching on your “intention button”

If you want to use the power of intention but it does not come naturally (yet) the first step is to become aware that you have the choice to switch it on and off.

A little story to illustrate this …

I remember I went shopping with my daughter Mandy on a busy Saturday afternoon. She must have been around 10 or 11 years old then, quite thin and not very tall. There were lots of people in the shopping street and Mandy complained to me about people bumping into her all the time. We knew there was a bakery at the end of the street, a few hundred meters ahead of us. So I said to her: “Remember the bakery over there on the corner (where they sell that super icecream …)? Just point your eyes ever there as if you can already see it clearly and send your feet over there in a straight line as if nobody else was in the street. Don’t look at the people, look at the bakery.” She did exactly that: she pictured the bakery and where it was, she focused and stepped forward energetically but relaxed. We got to the ice cream without anyone bumping into her anymore! 

A simple example when riding: From a halt at A I want my horse go to C in an active trot. 

I picture the trot; how it feels, the tempo, the line of travel and how we arrive at C. You could say: “I picture the speed, direction and destination”. 

Then I use my intention first to find the active trot (using my other aids if intention only was not enough) and I send that energy in the direction of C by focussing on C and turning my body towards C too. 

Intention First!

So … using your intention first - before using physical actions and aids - can save you from pushing and pulling and using your tools a lot.

You CAN switch it on and off on purpose and the more you use it the more your horse will respond to it. He’ll start to notice when you have a clear intention and he’ll start to understand that everything you do with intention is meaningful.

I hope your intention helps you and your horse find the lightness you dream of!

L*

P.S.
There is a very effective exercise that teaches you how to develop a clear focus and intention AND that helps your horse get sensitized to your bodylanguage and more balanced on straight lines: "The Corner Game".
I made a special 2 part Video/Audiotraining about this. You can find it here: Videotraining "Riding Balanced Corners" At the price of only €27,50 it make a huge and permanent difference for horses and riders on every level.